
Ministerstwo przedstawiło zmodyfikowaną propozycję zmian w Rozporządzeniu o JPK tj. Rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1988, z późn. zm.). Pierwotną wersję zmian opisywaliśmy tu. Konieczność zmiany rozporządzenia nastąpiła w związku z licznymi wątpliwościami interpretacyjnymi i postulatami podatników zgłaszanymi po wejściu w życie tych regulacji, a także w związku z procedowanym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wdrażającej tzw. pakiet VAT e-commerce. Wiele ze zmian w rozporządzeniu odpowiada na postulaty podatników, w tym samorządowych (np. MPP, TP, usługi niematerialne).
Zmiany obejmują m.in.:
- oznaczenia w zakresie grup towarów i usług (GTU),
- procedury,
- paragony z NIP do kwoty 450 zł uznanych za faktury uproszczone,
- faktury dokumentujące przejazd autostradą płatną lub przejazd na dowolną odległość, wystawianych w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami,
- kwestie zmniejszenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 19a ustawy,
- konsekwencje wdrożenia pakietu e-commerce.
- MPP
Pierwotnie, w zmianach znalazła się propozycja aby zastąpić oznaczenie MPP transakcji, w których występuje obowiązek zastosowania podzielonej płatności na oznaczanie wszelkich transakcji opłaconych split payment, tzn. też dobrowolnie. Jednakże, w ostatecznej propozycji zdecydowano się na usunięcie w ogóle tego symbolu. W § 10 rozporządzenia ust. 4 uchyla się bowiem pkt 13. Ministerstwo argumentuje, iż modyfikacja nastąpiła w związku ze zgłaszanymi uwagami do oznaczania transakcji obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności w ewidencji sprzedaży.
W § 11 rozporządzenia w ust. 2 uchylono też analogicznie pkt 2 określający dodatkowe oznaczenie dotyczące transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności – oznaczenie „MPP” w ewidencji zakupów.
W związku z tym w JPK_VAT z deklaracją nie będzie się już stosowało oznaczenia „MPP” ani w sprzedaży ani w zakupach.
- TP – podmioty powiązane
W § 10 rozporządzenia dodano ust. 4b gdzie uregulowano wyłączenie dla stosowania oznaczenia „TP” w przypadku dostaw towarów oraz świadczenia usług, gdy powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami. Prawodawca uzasadnia, iż proponowana zmiana ma charakter upraszczający i dostosowujący wymogi ewidencyjne do potrzeb analitycznych i kontrolnych administracji skarbowej.
Pierwotnie planowano również wprowadzenie progu do transakcji (15 000 zł) jednakże, prawodawca odszedł od tego pomysłu.
Zmiana ta jest bardzo istotna z tej przyczyny, iż sektor publiczny (zwłaszcza samorządy posiadające liczne jednostki organizacyjne, instytucje kultury, spółki, zawierające umowy ze stowarzyszeniami itp.) nie miał jasności czy w ogóle omawiane regulacje go dotyczą. W tej materii fiskus zajmował zupełnie sprzeczne stanowiska.
W odpowiedzi z 27 października 2020 r. na zapytanie poselskie (interpelację nr 12443) Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej uznał, że w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały jednostki samorządu terytorialnego, nie powstaje konieczność stosowania oznaczenia „TP” w nowym JPK_VAT z deklaracją. Omawialiśmy ją szerzej tu. Minister argumentował, że wyłączenie to nie wynika bezpośrednio z brzmienia przepisów z zakresie podatku od towarów i usług. Jednak do takiego wniosku prowadzi treść art. 109 ust. 14 ustawy o VAT, wyznaczającego zakres umocowania przyznanego przez ustawodawcę ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych dla określenia zakresu danych oraz sposób wykazywania ich w ewidencji. Określone zgodnie z przyznanymi kompetencjami, szczegółowy zakres danych oraz sposób ich wykazywania w ewidencji podatku od towarów i usług powinny uwzględniać konieczność identyfikowania obszarów, w których występują nadużycia w podatku lub narażonych na te nadużycia, oraz możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji.
W przypadku transakcji, w których podmioty będące jej stronami, jako dostawca i nabywca, są powiązane wyłącznie poprzez jednostkę samorządu terytorialnego, trudno zakładać istnienie obszarów narażonych na nadużycia podatkowe, szczególnie w zakresie cen transferowych (rynkowych). Powiązania w tym przypadku sprowadzały by się do sytuacji, w której to jednostka samorządu terytorialnego wywiera znaczący wpływ zarówno na nabywcę, jak i na dostawcę. Znaczenie w sprawie ma także fakt istnienia ograniczonych możliwości techniczno-organizacyjnych monitorowania tego rodzaju powiązań przez same zainteresowane podmioty, a w szczególności w odniesieniu do osób fizycznych oraz członków ich rodzin (w tym byłych), mogących wywierać znaczący wpływ na czynności podejmowane przez te podmioty. Może to wynikać z ich wielości, częstotliwości zmian proporcji udziałów, słabości wzajemnych powiązań gospodarczych pomiędzy tymi podmiotami, czy też ustawowego zwolnienia podmiotów z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych.
Zupełnie inaczej jednak odpowiedział na pytanie podatnika Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 28 maja 2021 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.5.2021.2.JS. Organ uznał, że na mocy § 10 ust. 4 pkt 3 ww. rozporządzenia, ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy – oznaczenie „TP”. Na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieją powiązania. Zgodnie z art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, przez powiązania, o których mowa w ust. 1, rozumie się powiązania w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Skoro w sytuacji relacji występujących:
* między OSiR świadczącym usługę sprzedaży wstępu na pływalnię w imieniu Gminy na rzecz osoby pozostającej z Prezydentem Miasta w powiązaniu pierwszego stopnia pokrewieństwa,
* między ZC świadczącym usługę pogrzebową w imieniu Gminy na rzecz osoby pozostającej z Wiceprezydentem Miasta w powiązaniu drugiego stopnia pokrewieństwa,
* między jednostkami budżetowymi Gminy świadczącymi usługi na rzecz spółek prawa handlowego Gminy,
* między OSiR i/lub ZC a osobami upoważnionymi przez Prezydenta Miasta, tj. kierownikami wydziałów Urzędu Miasta (w tym członkami ich rodzin spokrewnionymi do drugiego stopnia), a także kierownikami jednostek organizacyjnych Gminy (w tym członkami ich rodzin spokrewnionymi do drugiego stopnia),
– istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, to tym samym Wnioskodawca jest zobowiązany do oznaczenia „TP” tych transakcji w ewidencji sprzedaży w JPK_V7M z deklaracją.
Jak widać, po raz kolejny samorządy nie mogą liczyć na pewność prawa. Miejmy nadzieję, że zmiana w rozporządzeniu pozwoli uciąć powyższe spory, przynajmniej co do opisanych powyżej powiązań kapitałowych.
- GTU
W tym zakresie jedna ze zmian jest precyzująca tzn. wyeliminowano różnice pomiędzy dokumentacją techniczną (strukturą JPK_VAT z deklaracją), a wskazanymi w rozporządzeniu oznaczeniami, zmieniono sposób oznaczeń z oznaczeń typu „01” do „13” na „GTU_01” do „GTU_13”. Zmiany polegające tylko na dopisaniu wyrazu „GTU” zostały wprowadzone w § 10 ust. 3 pkt 1 lit. b, lit. d, lit. e oraz § 10 ust. 3 pkt 2 lit. a rozporządzenia.
Druga ze zmian pomoże już merytorycznie podatnikom z weryfikacją kodu GTU właściwego do sprzedaży. Odniesiono je do kodów CN wg Nomenklatury scalonej (CN 2020) lub powołując się na klasyfikację PKWiU 2015.
Doprecyzowano, że oznaczenie „GTU_01” dotyczy napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, oznaczonych kodami CN od 2203 do 2208. Zmiana ma na celu odejście od definicji napoju alkoholowego zawartej w ustawie o podatku akcyzowym, na rzecz definicji zawartej w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2021 r. poz. 41, z późn. zm.). Ministerstwo podkreśla, że napój alkoholowy, to napój przeznaczony do spożycia, tym samym oznaczenie to nie obejmuje np. alkoholu skażonego. Dodatkowo identyfikacja tego rodzaju towarów wspierana jest przez określone wprost oznaczenia CN. Zmiana ma na celu wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych, jakie konkretnie towary mieszczące się pod pojęciem napojów alkoholowych należy oznaczać „GTU_01”.
Uściślono też, że oznaczenie „GTU_03” nie obejmuje swoim zakresem olejów opałowych wymienionych w lit. b § 10 w ust. 3 pkt 1, tzn. tych, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy i podlegających oznaczeniu „GTU_02”. Wprowadzona zmiana ma służyć wyeliminowaniu wątpliwości co do podwójnego przypisywania oznaczeń, tj. GTU_02 i GTU_03 dla tych samych dostaw oleju opałowego.
Inne doprecyzowania dotyczą: folii stretch (GTU_06), pojazdów (GTU_07), metali szlachetnych oraz nieszlachetnych wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy(GTU_08) czy produktów medycznych (GTU_09).
Co może być istotne dla jednostek samorządu terytorialnego, w § 10 ust. 3 pkt 1 lit. j rozporządzenia dookreślono, że oznaczenie „Akt prawny GTU_10” dotyczy nie tylko budynków, budowli i gruntów, ale również ich części i udziałów w prawie własności, w tym również zbycia praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
O problemach z oznaczaniem transakcji sprzedaży lokalu kodem identyfikującym GTU_10 w ewidencji JPK_VAT z pisaliśmy tu.
- Usługi niematerialne („wrażliwe”)
Doprecyzowano ponadto, przypisanie do usług o charakterze niematerialnym objętych oznaczeniem „GTU_12”, symboli PKWiU wg klasyfikacji PKWiU 2015. Objęto także tym oznaczeniem usługi audytu finansowego, ponieważ są to usługi tzw. „wrażliwe” często wykorzystywane do podwyższania kosztów. Zmieniono zapis – zamiast „księgowe” na: „w zakresie rachunkowości i audytu finansowego”.
Ministerstwo proponuje aby uściślić przepis rozporządzenia, w którym była mowa o usługach szkoleniowych. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, która ma być po zmianach stosowana w celu zidentyfikowania usług o charakterze niematerialnym, w grupowaniu 85.5 odnosi się do usług edukacyjnych, nie posługując się pojęciem usług szkoleniowych. Dlatego też Ministerstwo proponuje, aby w ww. przepisie zastąpić „usługi szkoleniowe”, „usługami w zakresie pozaszkolnych form edukacji”, tak jak stanowi nazwa grupowania PKWiU 85.5, które ma być w tej sytuacji stosowane. Podatnicy często wskazują, że świadczone przez nich usługi mieszczą się w grupowaniu PKWiU 85.5, ale nie sposób ich nazwać usługami szkoleniowymi. Przykładowo: podatnik podał, że usługi polegające na przeprowadzaniu przez stowarzyszenie postępowania kwalifikacyjnego nadającego tytuł rzeczoznawcy zostały sklasyfikowane przez Główny Urząd Statystyczny do symbolu PKWiU 85.59.13.2 jako: „Pozostałe usługi w zakresie doskonalenia zawodowego, gdzie indziej niesklasyfikowane” (podany kod PKWiU mieści się z kolei w grupie 85.59: „Usługi w zakresie pozostałych pozaszkolnych form edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane”), ale usługi te nie stanowią szkolenia.
Po zmianach, GTU_12 dotyczyć będzie: usług o charakterze niematerialnym, wyłącznie: doradczych, w tym doradztwa prawnego i podatkowego oraz doradztwa związanego z zarządzaniem (PKWiU 62.02.1, 62.02.2, 66.19.91, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19), w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU 69.20.1, 69.20.2), prawnych (PKWiU 69.1), zarządczych (PKWiU 62.03, 63.11.12, 66.11.19, 66.30, 68.32, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1), firm centralnych (PKWiU 70.1), marketingowych lub reklamowych (PKWiU 73.1), badania rynku i opinii publicznej (PKWiU 73.2), w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72) oraz w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU 85.5).
- Faktury do paragonów
Możliwe będzie ponadto zbiorcze wykazywanie paragonów z NIP do kwoty 450 zł uznanych za faktury uproszczone, bez konieczności wykazywania każdego takiego paragonu w ewidencji odrębnie (§ 10 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia). Co więcej, w celu ułatwienia obowiązków ewidencyjnych doprecyzowano kwestię dotyczącą zbiorczego wykazywania faktur dokumentujących przejazd autostradą płatną lub przejazd na dowolną odległość, wystawianych w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.
W § 10 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia zmieniono brzmienie poprzez ujęcie w tym przepisie wykazywania w wysokościach zbiorczych w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną, oprócz wysokości podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego nieudokumentowanych fakturami, a także nieobjętych obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, z wyłączeniem faktur ujętych w ewidencji zgodnie z pkt 1-7, również wysokości podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego wynikających z faktur dokumentujących przejazd autostradą płatną lub przejazd na dowolną odległość, wystawianych w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, pod warunkiem że nie zostały ujęte w ewidencji zgodnie z pkt 8.
Proponowane zmiany stanowią, jak argumentuje resort finansów, uproszczenie i mają ułatwić podatnikom wywiązywanie się z obowiązków ewidencyjnych.
- RO
W § 10 rozporządzenia dodano ust. 4a, gdzie wprowadzono rozwiązanie, aby dokumenty zbiorcze wewnętrzne zawierające sprzedaż z kas rejestrujących „RO” nie były oznaczane symbolami procedur, o których mowa w § 10 ust. 4 rozporządzenia.
W § 10 rozporządzenia dodano ust. 3a w celu uproszczenia obowiązków ewidencyjnych uznano, że czynności udokumentowane dokumentem zbiorczym wewnętrznym zawierającym sprzedaż z kas rejestrujących „RO” i dokumentem wewnętrznym „WEW” nie będą oznaczane GTU.
- Nieściągalne wierzytelności
Uregulowano obowiązek wykazania w ewidencji terminu płatności lub daty dokonania zapłaty (§ 10 ust. 2 pkt 1 lit. f). Zmiana ta ma charakter doprecyzowujący i pozwoli na weryfikację nieściągalności wierzytelności, która została uprawdopodobniona, bez konieczności przeprowadzania czynności kontrolnych lub czynności sprawdzających z udziałem podatnika, oraz znacznie ułatwi weryfikację ustawowej przesłanki zastosowania ulgi za tzw. „złe długi”, tj. upływ terminu płatności faktury.
- E-commerce i sprzedaż na odległość
W związku z przepisami dotyczącymi VAT e-commerce projekt (nowy art. 109b ust. 4 ustawy o VAT) nakłada na podatników, ułatwiających poprzez interfejs elektroniczny (taki jak platforma, platforma handlowa, portal lub inne podobne środki) dostawy towarów i świadczenie usług określone w art. 109b ust. 1 ustawy, obowiązek udostępnienia na żądanie organu podatkowego ewidencji zawierającej określone informacje na temat tych czynności (transakcji) i wykonujących je podatników.
Zgodnie bowiem z projektowanym art. 109b ust. 1 ustawy podatnik ułatwiający, poprzez użycie interfejsu elektronicznego dokonanie na terytorium UE:
1) sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI), innej niż dostawa towarów, o której mowa w art. 7a ust. 1 ustawy, lub
2) wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO) lub dostawy towarów na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem VAT, innych niż dostawy towarów, o których mowa w art. 7a ust. 2 ustawy, lub
3) świadczenia usług na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem innego niż świadczenie usług, w przypadku których przyjmuje się, że podatnik uczestniczący w świadczeniu tych usług działa w imieniu własnym, zgodnie z art. 9a rozporządzenia 282/2011
– jest obowiązany prowadzić ewidencję tych czynności w postaci elektronicznej, zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 54c ust. 2 rozporządzenia 282/2011.
Tym samym projekt przewiduje w § 7 pkt 8 rozporządzenia wprowadzenie oznaczenia podatnika, który wykonywał w okresie rozliczeniowym czynności, o których mowa w art. 109b ust. 4 ustawy.
Projekt przewiduje też zastąpienie oznaczeń „SW” i „EE” jednym wspólnym oznaczeniem „WSTO_EE”. Konieczność dostosowania przedmiotowego rozporządzenia w zakresie oznaczeń „SW” – dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z Polski, o której mowa w art. 23 ustawy, oraz „EE” – świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy, wynika z projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wdrażającej tzw. pakiet VAT e-commerce, który to projekt uchyla pojęcie sprzedaży wysyłkowej na i z terytorium kraju oraz regulacje odnoszące się do tej sprzedaży i wprowadza pojęcie wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO) oraz regulacje w tym zakresie.
Obecnie w przypadku zarówno dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy, oznaczonej w rozporządzeniu „SW”, a także świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy, oznaczonych w rozporządzeniu „EE”, przy spełnieniu określonych warunków podatnik, zawierając transakcję z kontrahentem zagranicznym, ma prawo opodatkować daną transakcję w kraju, do momentu, w którym nie przekroczy określonego limitu kwotowego transakcji. W przypadku dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy, jest to kwota wyrażona w złotych odpowiadająca kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, natomiast w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy (tzw. usług TBE), jest to próg 42.000 zł. Z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wdrażającej tzw. pakiet VAT e-commerce, wspomniany wyżej próg 42.000 zł dotyczyć będzie łącznej sumy zarówno całkowitej wartości dostaw towarów dokonywanych w ramach WSTO, jak i usług TBE świadczonych na rzecz konsumentów.
Zatem w związku z tym, że z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, wdrażającej tzw. pakiet VAT e-commerce, będzie obowiązywał jeden próg obejmujący WSTO i usługi TBE, wprowadza się jedno oznaczenie „WSTO_EE” w miejsce oznaczeń „SW” i „EE”.
Oznaczenie „WSTO_EE” znajdzie zastosowanie do każdej dostawy dokonywanej w ramach WSTO i każdej usługi TBE świadczonej na rzecz nabywcy posiadającego siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w państwie członkowskim innym niż Polska, opodatkowanych na terytorium kraju (kiedy podatnik nie przekroczył limitu), jak i tych opodatkowanych poza terytorium kraju (kiedy podatnik przekroczył limit lub złożył stosowne zawiadomienie o skorzystaniu z opcji). Limit ten determinuje miejsce opodatkowania (przy spełnieniu określonych warunków podatnik, zawierając transakcję z kontrahentem zagranicznym, ma prawo opodatkować daną transakcję w kraju, do momentu, w którym nie przekroczy limitu), a wprowadzenie wymogu stosowania oznaczenia ma umożliwić nadzór i kontrolę tego limitu.
- Uproszczenia i doprecyzowania
Podsumowując, zmiany z pewnością są konieczne. Podatnicy uzyskają większą precyzję chociażby co do oznaczeń GTU (zwłaszcza rozumienia usług niematerialnych). Podmioty z sektora finansów publicznych zaś zmniejszą ilość pracy nad JPK, przynajmniej w zakresie oznaczeń MPP i TP (które stanowiły duży problem w sporządzaniu dokumentacji, gdyż w praktyce trudno było określić kto jest podmiotem powiązanym np. z gminą. Kilka drobniejszych kwestii też nie będzie już wymagać comiesięcznych analiz (np. GTU co do sprzedaży lokali).
Link do projektu: LINK
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.