Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał ciekawy wyrok w sprawie ujmowania, przez Instytucję Kultury, w wyliczeniu prewspółczynnika VAT, dotacji inwestycyjnej. Sprawa dotyczyła Zespołu Instytucji Kultury tj. gminnej jednostki utworzonej i działającej na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz uchwały Rady Miejskiej, która otrzymała dofinansowanie do zaadaptowana budynku na potrzeby biblioteki.
W przeważającej mierze działalność podatnika obejmuje realizację zadań statutowych w zakresie kultury. Czynności te są co do zasady wykonywane nieodpłatnie, ponieważ są finansowane ze środków budżetowych. W ten sposób gmina pośrednio realizuje zadania własne. Ponadto podatnik wykonuje czynności odpłatne mieszczące się w pojęciu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i z tego względu jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Wykonywane czynności są zarówno opodatkowane stawkami podatku, jak również korzystają ze zwolnień przedmiotowych przewidzianych w art. 43 u.p.t.u. Ze względu na zmianę przepisów od 1 stycznia 2016 r. wyjaśnienia wymaga zakres odliczenia podatku naliczonego od zakupów, które służą jednocześnie czynnościom podlegającym opodatkowaniu (opodatkowanym i zwolnionym – tzw. działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów u.p.t.u.) oraz czynnościom, które nie podlegają opodatkowaniu (nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów u.p.t.u.). Są to wydatki związane z całokształtem działalności podatnika, np. czynsz najmu nieruchomości, w której prowadzona jest działalność, gaz, energia elektryczna itp. W 2016 r. i 2017 r. podatnik uzyskał dotację o charakterze inwestycyjnym.
Na podstawie umowy zawartej z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Podatnik otrzymał dofinansowanie zadania w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa pn. „Adaptacja budynku na potrzeby biblioteki publicznej”: Zadanie polegało na zaadaptowaniu (wydatki zwiększały wartość początkową środka trwałego) na potrzeby biblioteki budynku dotychczas wykorzystywanego na inne cele. Zdaniem wnioskodawcy, podatnik miał prawo obliczyć proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne za 2016 r. i 2017 r. bez doliczania w mianowniku środków otrzymanych na dofinansowanie zadania w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa „Adaptacja budynku na potrzeby biblioteki publicznej”. Otrzymane dofinansowanie ma charakter dotacji inwestycyjnej, stanowi zdarzenie jednorazowe i z tego powodu nie jest reprezentatywne dla działalności podatnika (zniekształca proporcję – na niekorzyść podatnika).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednak uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ powołał art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 86 ust. 2 pkt 1, art. 86 ust. 2a, art. 86 ust. 2b, art. 86 ust. 2c, art. 86 ust. 2d, art. 86 ust. 2e, art. 86 ust. 2f, art. 86 ust. 2g, art. 86 ust. 2h, art. 86 ust. 22 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm. – dalej: „u.p.t.u.”); § 1 pkt 1 i 2, § 2 pkt 12; § 4 ust. 1 i ust. 2, § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r. poz. 2193 – dalej: „rozporządzenie”). Jednak, WSA uchylił interpretację i wskazał, że organ, analizując treść przepisów przywoływanego wcześniej rozporządzenia, pominął zawartą w § 2 pkt 12 definicję „przychodów wykonanych samorządowej instytucji kultury”.
Pojęcie to zostało zdefiniowane ten sposób, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o przychodach wykonanych samorządowej instytucji kultury – rozumie się przez to przychody samorządowej instytucji kultury w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, w tym dotacje przekazane tej instytucji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszone o kwoty zwróconych dotacji, o odsetki od środków na rachunkach bankowych zaliczonych do przychodów z mienia tej instytucji oraz o odszkodowania należne tej instytucji inne niż odszkodowania stanowiące zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy – wynikające ze sprawozdania rocznego z wykonania planu finansowego, z których instytucja ta pokrywała koszty swojej działalności wykonując przypisane jej zadania jednostki samorządu terytorialnego;
Z treści powyższych przepisów wynika, że ich wykładnia wymaga sięgnięcia do przepisów ustawy o finansach publicznych i określonego tam pojęcia przychodów samorządowej instytucji kultury. Dodatkowo z powyższej definicji wynika, że przychody wykonane to nie wszystkie przychody instytucji kultury, ale tylko takie, które wynikają ze sprawozdania rocznego z wykonania planu finansowego tej instytucji i ponadto tylko takie przychody, które są źródłem pokrycia kosztów działalności instytucji kultury.
Analiza przepisów ustawy o finansach publicznych wskazuje, że samorządowe instytucje kultury są zaliczone do jednostek sektora finansów publicznych, do których stosuje się przepisy ustaw o ich utworzeniu oraz odpowiednio ustawę o finansach publicznych.
Zgodnie z art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. z 2021 r., poz. 305 ze zm.) podstawą gospodarki finansowej samorządowych osób prawnych jest plan finansowy, w którym wyodrębnia się:
1) przychody z prowadzonej działalności;
2) dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
3) koszty, w tym:
a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane,
b) płatności odsetkowe wynikające z zaciągniętych zobowiązań,
c) zakup towarów i usług;
4) środki na wydatki majątkowe;
5) środki przyznane innym podmiotom;
6) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;
7) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.
WSA zaznaczył, że uzyskana przez wnioskodawcę dotacja celowa o charakterze inwestycyjnym wykazana została w sprawozdaniu z wykonania planu finansowego. Taki sposób konstruowania planu jest zgodny z zasadami określonymi w art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 862 ze zm.), który stanowi, że instytucja kultury sporządza plan finansowy zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych, a zatem dotacje inwestycyjne ma obowiązek wykazać jako środki na wydatki majątkowe, a nie jako przychody.
Odrębne wykazywanie środków na wydatki majątkowe w planie finansowym instytucji kultury koresponduje z zasadami tworzenia planu wydatków budżetu państwa i budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W planie budżetu jednostki samorządu terytorialnego, podobnie jak w planie wydatków budżetu państwa wyodrębnia się m.in. wydatki bieżące i wydatki majątkowe (art. 124 i art. 236 ustawy o finansach publicznych); wydatki majątkowe obejmują m.in. dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji.
Dotacje inwestycyjne w planie finansowym nie są uznawane za przychód, a zatem nie mogą być zaliczone do przychodów wynikających ze sprawozdania rocznego z wykonania planu finansowego, z których samorządowa instytucja kultury pokrywa koszty swojej działalności wykonując przypisane jej zadania jednostki samorządu terytorialnego.
W ocenie Sądu, w świetle przepisów o finansach publicznych, w przychodach instytucji kultury nie są ujmowane wszelkie dotacje, a jedynie dotacje na cele związane z bieżącą działalnością. Natomiast dotacje inwestycyjne ujmowane są i rozliczane w odrębnej pozycji planu finansowego – „środki na wydatki majątkowe” i nie podlegają wykazaniu w sprawozdaniu rocznym z wykonania planu finansowego jako przychody, z których instytucja pokrywała koszty swojej działalności wykonując przypisane jej zadania jednostki samorządu terytorialnego.
Wobec powyższego Sąd uznał, że organ dopuścił się błędnej interpretacji przepisów § 2 pkt 12 i § 4 rozporządzenia w związku z art. 31 oraz art. 32 ustawy o finansach publicznych, przez zastosowanie rozszerzającej wykładni odnośnie do pojęcia przychodów wykonanych i objęcia zakresem tego pojęcia otrzymywanych od jednostki samorządu dotacji inwestycyjnych, a w konsekwencji naruszenie art. 86 ust. 2g i ust. 2h w związku z art. 90c ustawy o VAT, przez nieadekwatne do prowadzonej działalności ustalanie prewspółczynnika do odliczania VAT, powodujące istotne ograniczenie możliwości odliczenia podatku naliczonego.
Wyrok WSA w Poznaniu z 2021-12-10 o sygn. I SA/Po 618/21.
Photo by Pixabay on Pexels.com
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.