Sejm przyjął przepisy w zakresie tzw. tarczy antykryzysowej uchwalając dnia 28 marca 2020 r. ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Regulacja odnosi się w wielu kwestiach do spraw postępowań podatkowych i sądowych. Poniżej omawiamy obecny stan prac.
Terminy procesowe
Zgodnie z dodawanym przepisem art. 15zzr w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:
1)od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2)do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa iobowiązki,
3)przedawnienia,
4)których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
5)zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6)do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju
–nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Bieg terminów procesowych i sądowych w:
1) postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
2) postępowaniach egzekucyjnych,
3) postępowaniach karnych,
4) postępowaniach karnych skarbowych,
5) postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6) postępowaniach administracyjnych,
7) postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa,
8) kontrolach celno-skarbowych,
9) postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284),
10) innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw
– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres (Art. 15zzs.).
W okresie tym nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, z pewnymi wyjątkami. Jednakże, czynności dokonane w tym okresie w postępowaniach i kontrolach, o których mowa powyżej, są skuteczne.
Ponadto, bieg terminu:
1) na milczące załatwienie sprawy,
2) w innej sprawie, w której brak wyrażenia przez organ sprzeciwu, wydania decyzji, postanowienia albo innego rozstrzygnięcia uprawnia stronę lub uczestnika postępowania do podjęcia działania, dokonania czynności albo wpływa na zakres praw i obowiązków strony lub uczestnika postępowania,
3) na wyrażenie przez organ stanowiska albo wydanie interpretacji indywidualnej, z wyjątkiem interpretacji indywidualnej, o której mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
– nie rozpocznie się, a rozpoczęty ulegnie zawieszeniu.
Organ lub podmiot będzie jednak mógł z urzędu wydać odpowiednio decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania, zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrazić stanowisko albo wydać interpretację indywidualną.
Zawieszono też stosowanie przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie. Organom lub podmiotom prowadzącym odpowiednio postępowanie lub kontrolę nie będzie się też wymierzać kar, grzywien ani nie zasądzi się od nich sum pieniężnych na rzecz skarżących za niewydanie rozstrzygnięć w terminach określonych przepisami prawa.
Zaprzestanie czynności przez sąd, organ lub podmiot, prowadzące odpowiednio postępowanie lub kontrolę, nie będzie mogło być podstawą wywodzenia środków prawnych dotyczących bezczynności, przewlekłości lub naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
Ponadto, nowa regulacja czasowo wyłącza wstrzymanie i zawieszenie biegu tych terminów w przypadku postępowań sądowych zaliczonych do spraw pilnych i w przypadku postępowań sądowoadministracyjnych, w których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności. Nie ulegną wstrzymaniu lub zawieszeniu także terminy dla dokonania czynności przewidzianych kodeksem wyborczym.
Interpretacje indywidualne
Niestety, przedłużeniu też ulegnie termin na wydanie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, nawet do 9 miesięcy. W przypadku wniosków o wydanie interpretacji złożonych i nierozpatrzonych do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 28 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz złożonych od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, trzymiesięczny termin, o którym mowa w art. 14d § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, przedłuża się o 3 miesiące.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie upoważniony, w drodze rozporządzenia, przedłużać termin do wydania interpretacji indywidualnej o dalsze okresy, nie więcej jednak niż o 3 miesiące, uwzględniając skutki wywołane COVID-19.
Przedłużenie terminu pozostanie bez wpływu na termin do wydania interpretacji ogólnych.
Opłaty prolongacyjne
Zaproponowano regulację, dzięki której z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków i zaległości podatkowych stanowiących dochód budżetu państwa opłata prolongacyjna nie będzie naliczana. Rezygnacja z ustalenia opłaty prolongacyjnej zwiększy realne szanse na uregulowanie przez podatników, płatników oraz inne podmioty (inkasentów, następców prawnych oraz osoby trzecie) odroczonych i rozłożonych na raty należności podatkowych.
Na mocy art. 15za. 1 ustawy, do decyzji wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, dotyczącej podatków stanowiących dochód budżetu państwa, na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, nie stosuje się przepisów art. 57 § 1 i 8 tej ustawy. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, zaniechać w całości lub w części poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, określając w szczególności rodzaj podatku, zakres terytorialny zaniechania, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy obowiązanych, których dotyczy zaniechanie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki nimi wywołane.
Organy JST
Ustawa wprowadza możliwość zdalnego obradowania i podejmowania rozstrzygnięć przez kolegialne organy w jednostkach samorządu terytorialnego (rady, sejmiki i zarządy) oraz w regionalnych izbach obrachunkowych oraz samorządowych kolegiach odwoławczych (kolegium). Zdalny tryb obradowania będzie mógł być prowadzony z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość oraz korespondencyjnie. Będzie go można stosować także w komisjach rady/sejmiku lub zespołach orzekających w regionalnych izbach obrachunkowych oraz samorządowych kolegiach odwoławczych (art. 15zzx.).
Obradowanie w zdalnym trybie zarządzać będzie osoba uprawniona do przewodniczenia danemu organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz innemu organowi działającemu kolegialnie.
Przepisy stosować się będzie odpowiednio do kolegialnych organów wewnętrznych, takich jak komisje oraz zespoły, działających w organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz organach działających kolegialnie.
Egzekucja
Na mocy art. 15zzk. ustawy, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wstrzymać administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych, określając w szczególności zakres terytorialny wstrzymania tych postępowań oraz okres, na który następuje to wstrzymanie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki nimi wywołane. W okresie wstrzymania mogą być dokonywane wypłaty z zajętego rachunku bankowego lub rachunku prowadzonego przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową.
Celem wprowadzenia przepisu jest ochrona zobowiązanych, wobec których prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. W tym okresie prowadzenie działalności gospodarczej czy zarobkowej jest niezwykle utrudnione, a w niektórych przypadkach – wręcz nie jest możliwe. W takiej sytuacji kontynuowanie postępowania egzekucyjnego mogłoby doprowadzić do pozbawienia zobowiązanych niezbędnych zasobów do zabezpieczenia funkcjonowania w okresie szczególnego zagrożenia bądź do podjęcia czy kontynuowania działalności po czasie, gdy zagrożenie minie. Z powyższego względu niezbędne jest umożliwienie Radzie Ministrów podejmowania niezbędnych środków dla zabezpieczenia kontynuowania lub odtworzenia działalności utrudnionej czy zupełnie niemożliwej w tym czasie.
Nie bez znaczenia pozostaje również, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego jest utrudnione podejmowanie działań mających na celu ochronę praw zobowiązanych jak np. wnoszenie środków zaskarżenia. Skierowanie wystąpienia do organu egzekucyjnego np. wniesienie skargi czy zarzutów wymaga wysłania pisma za pośrednictwem operatora pocztowego bądź osobistego stawiennictwa w siedzibie organu. W tym okresie podjęcie takich działań może wiązać się z dużym ryzykiem zarówno dla zobowiązanych bądź też może okazać się zupełnie niemożliwe (utrudnienia w dostępie do poczty). Jedynie część zobowiązanych dysponuje profilem zaufanym bądź podpisem elektronicznym, które umożliwiają kierowanie wystąpień do organu egzekucyjnego w postaci elektronicznej.
Ponadto proponowany przepis uprawnia zobowiązanych, wobec których były wszczęte postępowania egzekucyjne przed ich wstrzymaniem na podstawie rozporządzenia, do rozporządzania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na zajętym rachunku bankowym lub rachunku bankowym prowadzonym przez SKOK. W przypadku uprzedniego zajęcia rachunku przez organ egzekucyjny, zobowiązany utracił prawo rozporządzania środkami zgromadzonymi na tym rachunku. Jeżeli następuje wstrzymanie postępowania egzekucyjnego na podstawie ogólnych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, środki pieniężne zobowiązanego są blokowane przez bank lub SKOK. W celu zapobieżenia blokowaniu tych środków przyznano zobowiązanym prawo do dysponowania tymi środkami, np. przeznaczenie ich na pilne wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, która z wielu względów jest utrudniona w okresie stanu epidemicznego lub epidemii.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.