24 stycznia 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał dwie ciekawe interpretacje w dyskutowanym obecnie gorąco temacie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów usług niematerialnych nabywanych od podmiotów powiązanych. Sprawa dotyczyła Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należącej do międzynarodowej Grupy kapitałowej, w której wdrożono Centrum Usług Wspólnych (dalej: „CBS”). Głównym zadaniem CBS jest centralizacja usług wsparcia i świadczenie ich na rzecz 13 europejskich podmiotów z Grupy. W ramach CBS, Usługodawca udziela wsparcia m.in. w obszarze Finanse i Sekretariatu Generalnego.
Spółka wyjaśniła, że celem centralizacji usług wsparcia w ramach jednego podmiotu jest przede wszystkim optymalizacja kosztów, zwiększenie jakości, kompleksowości oraz efektywności prowadzonej działalności, a także osiągnięcie korzyści skali ze względu na rozłożenie kosztów stałych w związku ze świadczeniem usług na rzecz wielu podmiotów. Takie podejście pozwala również na gromadzenie wiedzy i doświadczenia (wynikających z pracy na podobnych projektach), co pozwala na szybsze rozwiązywanie kwestii problematycznych i bardziej efektywne wdrażanie rozwiązań.
Ww. usługi świadczone są na podstawie umowy zawartej z Usługodawcą. W zakresie „Finansów” usługi są typowym wsparciem w zakresie działalności finansowej, obejmują następujące dziedziny:
- Treasury: procesy ogólne, planowanie i raportowanie (np. obsługa programu firmowych kart kredytowych, obsługa systemów bankowości elektronicznej i administrowanie uprawnieniami do rachunków bankowych, proces administrowania gotówką, proces uzgadniania sald rachunków bankowych oraz płatności (…),
- Ubezpieczenia: udział w procesie administrowania polisami grupowymi i lokalnymi przy wsparciu brokera grupowego i lokalnego,zakup ochrony ubezpieczeniowej zgodnej z polityką grupy oraz z lokalnymi regulacjami i przepisami (…)
- Kontrola wewnętrzna: komunikowanie i doprecyzowywanie w spółkach standardowych wymagań Kontroli Wewnętrznej, aktualizowanych przez Grupę co roku, (…), zobowiązania, koszty podróży, należności, środki trwale, materiały i zapasy: egzekwowanie i stosowanie wszelkich polityk obowiązujących w obsługiwanych spółkach w powyższych dziedzinach, księgowanie otrzymanych dokumentów, procesowanie dowodów księgowych, kontakty w dostawcami i odbiorcami w celu wyjaśniania rozbieżności, kontakty z osobami odpowiedzialnymi za procesy w obsługiwanych spółkach, (..)
- Księga główna: księgowanie transakcji w księdze głównej, przygotowywanie sprawozdań finansowych,(…)
- Podatki.
Wnioskodawca wskazał ponadto, symbole PKWiU wg nomenklatury Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 2015 r. poz. 1676) dla obszaru Finansów:
a. 66.19.9 PKWiU – Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane,
b. 69.20 PKWiU – usługi rachunkowo-księgowe i w zakresie audytu; usługi doradztwa podatkowego,
c. 66.29.19.0 PKWiU – Pozostałe usługi wspomagające ubezpieczenia i fundusze emerytalne, gdzie indziej niesklasyfikowane.
Zaś usługi w zakresie Sekretariatu Generalnego (wsparcia ogólnego) to m.in.
- relacje zewnętrzne: kształtowanie wizerunku firmy w oczach środowisk zewnętrznych, monitorowanie i identyfikowanie nadchodzących wyzwań i możliwości biznesowych, w szczególności zachęcanie spółek do adresowania ich poprzez konkretne działania lub odpowiednie stanowiska (…)
- komunikacja: tworzenie wizerunku spółek poprzez kreowanie spójnych i angażujących historii stojących za produktami oraz samymi działaniami spółek, utrzymywanie kontaktów z sieciami medialnymi (…)
- prawne i regulacyjne sprawy: budowanie strategii regulacyjnej oraz prawnej, która wspiera biznes, zapewnienie obsługi prawnej itp.
Wnioskodawca wskazał ponadto, symbole PKWiU dla obszaru – Sekretariat Generalny:
- a. 69.10 PKWiU – Usługi prawne,
- b. 63.99 PKWiU – Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana,
- c. 70.21.10 PKWiU – Usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji.
W interpretacjach wydanych dla spółki Organ przypomniał, iż zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1036 z późn. zm.). Na mocy przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2175, dalej: „ustawa nowelizująca”) nastąpiła nowelizacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 18 ustawy nowelizującej od 1 stycznia 2018 r. wszedł w życie art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym podatnicy są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty:
- usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń, oraz świadczeń o podobnym charakterze;
- wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 ,
- przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze
– poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych, o których mowa w art. 11, lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 9a ust. 6, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają 5% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m, i odsetek.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli:
- osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej: „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
- osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
- ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów
– i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.
Organ zawarł dalej rozważania co do natury nabywanych przez spółkę usług.
- Według organu podatkowego pojęcie „zarządzania”, musi być rozumiane szeroko jako zbiór różnorodnych czynności i działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z interesem (potrzebą) danego przedmiotu zarządzania. Jest to zestaw metod i technik opartych na akceptowanych zasadach zarządzania (administrowania) używanych do planowania, oceny i kontrolowania pożądanych rezultatów. Odnosząc się natomiast do usług przetwarzania danych, organ wskazał, że ich istotą jest pozyskanie przez zlecającego określonych informacji mających zastosowanie w procesie zarządzania przedsiębiorstwem. Przetwarzanie danych stanowi przekształcanie treści i postaci danych wejściowych metodą wykonywania systematycznych operacji w celu uzyskania wyników w postaci z góry określonej. Pojęcie „przetwarzania danych” dotyczy czynności mających charakter odtwórczy i obejmują elementy takie jak porządkowanie, archiwizowanie, zabezpieczenie oraz udostępnianie zbiorów danych.
- Organ wyjaśnił, że umowa ubezpieczenia jest umową nazwaną określoną w Kodeksie cywilnym w art. 805 i nast. Zgodnie z tym przepisem, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, a przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
- Organ zaznaczył, że w literaturze przedmiotu bardzo różnorodnie formułowane są zadania stojące przed usługami doradczymi, np. doradztwo określane jest jako:
* przejęcie zadań,
* pośrednictwo w zakresie przekazywania wiedzy,
* pośrednictwo w przekazywaniu specjalnych informacji,
* pomoc w rozwiązywaniu problemów,
* pomoc w podejmowaniu decyzji,
* przekazywanie informacji zmniejszających ryzyko,
* przygotowanie i przekazywanie informacji służących rozwiązaniu kompleksowych problemów,
* przekazywanie specyficznej wiedzy, celem usprawnienia działań,
* identyfikacja i rozwiązywanie problemów,
* przekazywanie zaleceń dotyczących usprawniania działań oraz pomoc w ich wdrożeniu,
* dawanie wskazówek dotyczących postępowania.
- Natomiast przez usługi badania rynku należy rozumieć zespół czynności polegających na gromadzeniu informacji o zjawiskach i procesach na rynku, ich przyczynach, stanie aktualnym i tendencjach rozwojowych. Usługi te mają przyczynić się m.in. do zwiększenia sprzedaży. Celem badań rynku jest zdobycie informacji o kształtowaniu się mechanizmów rynkowych takich, jak popyt, podaż, ceny, potencjału, zachowania, zwyczaje, preferencje, lojalność oraz wrażliwość cenowa konsumentów, działania konkurencji, funkcjonowanie systemu dystrybucji, sprzedaży itp. Usługi badania rynku mają dostarczyć informacji nieodzownych w procesie podejmowania decyzji. Mimo, iż badania te nie wykluczają w sposób całkowity ryzyka, to jednak ich zastosowanie wyraźnie ogranicza ryzyko wpisane w działalność biznesową i przyczynia się do tego, że podejmowane decyzje będą w mniejszym zakresie obarczone błędami.
- Z kolei pod pojęciem usług reklamowych, zdaniem organu, rozumie się wszelką działalność promocyjną, w wyniku której lub w trakcie której następuje przekazywanie treści mających za zadanie informować o istnieniu lub cechach oferowanych towarów lub usług w celu zwiększenia sprzedaży tych produktów. Usługi reklamowe mogą być wykonywane zarówno przez podmioty, które profesjonalnie zajmują się świadczeniem usług reklamowych, jak i podmioty, dla których wykonanie usługi reklamowej nie jest realizowane w ramach ich podstawowej działalności gospodarczej.
W konsekwencji, organ uznał, iż w stosunku do nabywanych przez Spółkę usług – zakwalifikowanych do symboli PKWiU 66.19.9 – Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane oraz 69.20 – usługi rachunkowo-księgowe i w zakresie audytu; usługi doradztwa podatkowego, nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem cel i zakres tych usług jest odmienny od usług zawartych w tym przepisie. Nie ma bowiem podstaw do uznania nabywanych przez Wnioskodawcę usług za usługi doradztwa, zarządzania, przetwarzania danych, czy też ubezpieczeń. Nie mogą być one również uznane za świadczenia podobne do usług wskazanych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ww. usługi mają na celu przede wszystkim optymalizację kosztów, zwiększenie jakości, kompleksowości oraz efektywności prowadzonej działalności, a także osiągnięcie korzyści skali ze względu na rozłożenie kosztów stałych w związku ze świadczeniem usług na rzecz wielu podmiotów. Takie podejście pozwala również na gromadzenie wiedzy i doświadczenia (wynikających z pracy na podobnych projektach), co pozwala na szybsze rozwiązywanie kwestii problematycznych i bardziej efektywne wdrażanie rozwiązań.
Podobne uwagi zawarł organ w odniesieniu do w stosunku do PKWiU 69.10 – Usługi prawne oraz 63.99 – Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana. Nie ma bowiem podstaw do uznania nabywanych usług za usługi doradztwa, badania rynku, usługi reklamowe, zarządzania, czy też przetwarzania danych. Nie mogą być one również uznane za świadczenia podobne do usług wskazanych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Natomiast odnosząc się do usług o symbolu PKWiU 66.29.19.0 – Pozostałe usługi wspomagające ubezpieczenia i fundusze emerytalne, gdzie indziej niesklasyfikowane KIS stwierdził, że powyższe czynności, noszą cechy charakterystyczne dla usług ubezpieczeń, a tym samym stanowią pod względem cech charakterystycznych usługi podobne do usług wymienionych w art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zaś odnosząc się do nabywanych przez Wnioskodawcę usług – zakwalifikowanych przez Wnioskodawcę do symbolu PKWiU 70.21.10 – Usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji stwierdzić należy, że zdaniem tut. Organu powyższe czynności stanowią pod względem cech charakterystycznych usługi podobne do usług wymienionych w art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zauważył bowiem, że usługi doradztwa zostały sklasyfikowane w dziale 70 PKWiU „Usługi doradztwa związane z zarządzaniem”. Dział ten obejmuje usługi doradztwa i bezpośredniej pomocy dla podmiotów gospodarczych i innych jednostek w zakresie planowania strategicznego i organizacyjnego, prowadzenia rachunkowości i kontroli wydatków, planowania, organizacji pracy, efektywności zarządzania oraz strategii i działalności marketingowej. Wg definicji Słownika Języka Polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl) doradztwo to: „udzielanie fachowych porad”, trudno przyjąć, iż w realiach współpracy gospodarczej świadczenie odpłatnych usług wsparcia przez inny podmiot, nie wiąże się faktycznie z udzielaniem fachowych porad z jego strony opartych na ewentualnej wiedzy, doświadczeniu i kompetencjach biznesowych.
W konsekwencji, organ uznał, iż podatnik nie musi stosować ograniczeń do następujących usług:
* 66.19.9 PKWiU – Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane
* 69.20 PKWiU – usługi rachunkowo-księgowe i w zakresie audytu; usługi doradztwa podatkowego
69.10 – Usługi prawne
* 63.99 – Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana.
Zaś ograniczenia w KUP stosują się, zdaniem KIP, do usług poniższych:
* 66.29.19.0 PKWiU – Pozostałe usługi wspomagające ubezpieczenia i fundusze emerytalne, gdzie indziej niesklasyfikowane,
* 70.21.10 – Usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji.
Sygnatury interpretacji to 0111-KDIB1-1.4010.571.2018.2.NL oraz 0111-KDIB1-1.4010.473.2018.2.NL.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.