Aktualności: Przetasowanie w stawkach VAT

Już wiemy, że czasowo podwyższone stawki VAT (z 22 do 23%, z 7 do 8%) pozostaną na podwyższonym poziomie w 2019r. Tak wynika bowiem z uchwalonej 22 listopada 2018r. zmiany do ustawy o VAT. Opublikowano też nową matrycę stawek VAT, której efektem będzie przetasowanie i uproszczenie stawek stosowanych na podobne produkty. Część stawek zostanie obniżona jednak wiele produktów i usług obejmie podwyżka. Będą one też definiowane nie przez odwołanie się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) a za pomocą Nomenklatury Scalonej (CN) w zakresie towarów oraz aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015 w zakresie usług.

 

Utrzymanie podwyżki VAT

Ustawa podwyższająca stawki do końca 2019r. lub dłużej przewiduje uzależnienie ich poziomu od kondycji gospodarki, a więc i stanu finansów państwa, a w szczególności od określonych wskaźników:

• relacji państwowego długu publicznego netto do produktu krajowego brutto (o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych) oraz
• sumy corocznych różnic pomiędzy wartością relacji wyniku nominalnego do produktu krajowego brutto oraz poziomem średniookresowego celu budżetowego (o której mowa w art. 112aa ust. 5 ustawy o finansach publicznych).

Do ustawy o VAT dodany zostanie art. 146aa, zgodnie z którym stawki w wysokości 23% i 8%, jak również stawka zryczałtowanego zwrotu podatku (dla rolników) w wysokości 7% i stawka ryczałtu dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych w wysokości 4% będą obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, w którym ww. wskaźniki (publikowane w określony przez przepisy prawa sposób) osiągną określone poziomy. Dodatkowo dodawany przepis ust. 2 ww. artykułu 146aa zobowiązuje ministra właściwego do spraw finansów publicznych do ogłoszenia w drodze obwieszczenia informacji o końcu okresu obowiązywania podwyższonych stawek podatku, tj. w istocie o powrocie wysokości stawek podatku do poziomu obowiązującego przed 2011 r. Obwieszczenie takie będzie opublikowane najpóźniej do 31 października roku poprzedzającego rok, w którym zaczną obowiązywać niższe o 1 pp stawki podatku, a więc wtedy, gdy będzie już znana wysokość wskaźników, wymienionych w art. 146aa ust. 1 ustawy o VAT.

 

Nowa klasyfikacja i stawki

Ministerstwo zakłada, iż projekt wprowadzi uproszczenie systemu stawek VAT, co ma zapewnić jego prostotę, przejrzystość i przyjazność w stosowaniu. Czeka nas wiele zmian, podwyższenie i obniżenie stawek.

Planowane jest:

• ujednolicanie stawek VAT (w ramach grup nastąpi ich „równanie w dół”), w tym na:
• podstawowe produkty żywnościowe – owoce tropikalne i cytrusy, każdego rodzaju pieczywo i ciastka, zupy, buliony, żywność homogenizowaną i dietetyczną, przyprawy,
• produkty dla niemowląt i dzieci – żywność, smoczki, pieluszki, foteliki samochodowe,
• produkty dla kobiet (artykuły higieniczne),
• książki– wydawnictwa w formie elektronicznej i pozostałe (a więc wszystkie drukowane i na innych nośnikach, w tym e-booki).
• gazety, czasopisma – wydawnictwa w formie elektronicznej i pozostałe.

 

Projekt zmian w przepisach VAT zakłada zmianę sposobu identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT i odejście od stosowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz:

• Nomenklatury Scalonej (CN) w zakresie towarów oraz
• aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015 w zakresie usług.

Grupowanie towaru w tej nomenklaturze można sprawdzić w przeglądarce taryfowej na stronie Portalu Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych. Nomenklatura scalona CN to klasyfikacja celna, która identyfikuje wszystkie towary znajdujące się w obrocie. Każdy towar jest klasyfikowany w odpowiednim grupowaniu CN (dział, pozycja, podpozycja, kod) na drzewie, którego strukturę określa Światowa Organizacja Celna oraz Komitet Kodeksu Celnego Unii Europejskiej.

 

Nowe rozwiązania mają m.in. objąć jedną stawką podatku w jak największym stopniu całe działy CN. Oznacza to istotne zmniejszenie liczby pozycji w nowych załącznikach nr 3 i nr 10 do ustawy VAT, które zawierają wykazy towarów i usług opodatkowanych według stawek odpowiednio 8% i 5%. Ministerstwo zakłada, iż w przypadku konieczności zmiany stawki na dane towary nastąpi obniżenie stawek („równanie w dół”). Niemniej, planowane są też podwyżki stawek na wybrane towary i usługi. Podwyżka obejmie na przykład:

• niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma) – z 5% na 8% – efekt ujednolicenia stawek VAT dla przypraw.
• soki owocowe i warzywne inne niż tzw. 100% (które pozostaną objęte stawką 5%) – z 5% na 23%. Obecnie objęte stawką obniżoną 5% są soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne oraz napoje, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego. Objęcie soków innych niż 100% stawką w wysokości 23% jest związane z ujednoliceniem stawki dla większości napojów – kawa, herbata, woda butelkowana.
• homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% na 23%.
• lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% na 23%.
• czasopisma specjalistyczne (obecnie zdefiniowane w art. 2 pkt 27f) – ze względu na ujednolicenie stawki do 8% na wszystkie gazety i czasopisma (w tym w formie elektronicznej) proponuje się podwyższenie stawki na czasopisma specjalistyczne z 5% na 8%,
• weterynaryjne produkty lecznicze i usługi weterynaryjne z 8 na 23% (aczkolwiek z deklaracji ustnych MF wynika, iż ten punkt zostanie usunięty z załącznika do projektu zmian).

 

Lista towarów i usług objętych 8 % VAT znajduje się pod tym linkiem.

Lista towarów i usług objętych 5 % VAT znajduje się pod tym linkiem

 

WIS

 

Pozytywnie należy ocenić wprowadzenie Wiążącej Informacji Stawkowej. Obecnie bowiem nie istnieje możliwość zapewnienia sobie przez podatnika pewności prawa w zakresie stosowanej stawki. Krajowa Informacja Skarbowa w wydawanych interpretacjach zawsze zastrzega, iż klasyfikacja statystyczna nie jest nią objęta i sam podatnik ponosi ryzyko prawidłowego zaklasyfikowania swojego wyrobu do danego grupowania (a co za tym idzie stawki VAT). WIS zapewni podatnikom i organom podatkowym większą pewność co do prawidłowości zastosowanych stawek VAT. Będzie to decyzja – w odróżnieniu od dotychczas funkcjonujących opinii klasyfikacyjnych GUS. Będzie ją wydawać wyznaczony dyrektor izby administracji skarbowej na potrzeby opodatkowania VAT towaru lub usługi. WIS zawierać ma:

• opis towaru albo usługi, które są przedmiotem decyzji,
• klasyfikację tego towaru według CN albo usługi według PKWiU ,
• właściwą dla tak sklasyfikowanego towaru lub usługi stawkę VAT.

WIS będą mogli posługiwać się również inni podatnicy, nie tylko ci, którzy otrzymali decyzję WIS (WIS wydana dla jednego podatnika będzie mogła być wykorzystywana przez innych). Zastosowanie się do WIS – wydanej wprawdzie dla innego podatnika, ale dotyczącej danego towaru – nie może szkodzić podatnikowi (m.in. zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku, brak odsetek).

Ministerstwo planuje dodatkowo udostępnienie bazy WIS (podobnie jak to ma obecnie miejsce w przypadku interpretacji podatkowych). WIS kosztować ma podatnika 40 zł. Jednak, gdy do rozpatrzenia wniosku o WIS będzie konieczne przeprowadzenie badań lub analiz przez laboratoria jednostek organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej lub inne akredytowane laboratoria – wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia stosownej opłaty za ww. badania lub analizy. Ponadto, na wezwanie organu podatkowego wnioskodawca będzie obowiązany do uiszczenia zaliczki (w terminie nie krótszym niż 7 dni) na poczet opłaty za badania lub analizy. W przypadku nieuiszczenia przez wnioskodawcę zaliczki w określonym w wezwaniu terminie organ podatkowy wyda postanowienie o pozostawieniu wniosku o WIS bez rozpatrzenia. Wysokość opłat z tytułu badań będzie odpowiadać ryczałtowym stawkom opłaty określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 4 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne – Dz. U. z 2018 r. poz. 167 (w przypadku badań przeprowadzonych przez organy celne) lub rzeczywistym wydatkom poniesionym z tytułu przeprowadzonych badań analiz przez inne laboratoria. Wysokość opłaty, do której uiszczenia będzie zobowiązany wnioskodawca oraz termin jej dokonania będzie określany w wydanym przez organ podatkowy postanowieniu, na które będzie przysługiwać wnioskodawcy zażalenie. W przypadku, gdy kwota uiszczonej zaliczki byłaby wyższa niż kwota opłaty lub gdy opłata byłaby nienależna, zwrot kwoty nienależnej następuje nie później niż w terminie 30 dni od dnia zakończenia postępowania w sprawie WIS.

O wydanie WIS będzie mógł wystąpić podatnik posiadający numer identyfikacji podatkowej NIP, który np. dokonuje (lub planuje dokonać) krajowej dostawy towarów, importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jak również zobowiązany do rozliczenia podatku podatnik nabywający towary od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia tej działalności w Polsce.

Z wnioskiem o wydanie WIS będzie mógł wystąpić również zamawiający w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579, z późn. zm.) w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym. – art. 41b ust. 1 ustawy o VAT.

Otrzymana przez podatnika WIS będzie zawierała: opis towaru  albo usługi będących jej przedmiotem, klasyfikację tego towaru według CN (odpowiedni dział, pozycja, podpozycja lub kod CN – w zależności od tego, którym z tych  symboli posługuje się ustawa o VAT dla potrzeb określenia stawki podatku – przykładowo jeśli w tym zakresie ustawa o VAT wymienia dwucyfrowy numer działu CN, WIS będzie określała taki właśnie dział CN dla towaru, którego dotyczy) albo tej usługi według PKWiU (odpowiednio do działu, grupy, klasy itd.) oraz właściwą dla tak sklasyfikowanego towaru albo usługi stawkę podatku VAT – art. 41a ust. 1 ustawy o VAT.

 

 

Stosowanie nowej matrycy stawek VAT nastąpi 1 stycznia 2020 r. (w odniesieniu do książek, nut, map i czasopism  od 1 kwietnia 2019 r.) Jednak już 1 kwietnia 2019 r. będzie można wystąpić o WIS, aby umożliwić wcześniejsze zapoznanie się przez podatników z nowym systemem i zmienionym opodatkowaniem towarów i usług.

 

Usługi konserwacji

Ministerstwo planuje też wprowadzenie przepisów umożliwiających stosowanie stawki w wysokości 8% dla robót konserwacyjnych (zmieniony ust. 12 oraz dodane ust. 12 d – 12e w ustawie o VAT). Zgodnie z projektowanymi przepisami (stanowiącymi w istocie przeniesienie takiego rozwiązania z przepisów obecnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie stawek obniżonych) stawką w wysokości 8% objęte będą roboty konserwacyjne (rozumiane jako roboty mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części, inne niż remont):

• w obiektach budowlanych lub ich częściach, zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym
• w obiektach budownictwa mieszkaniowego lub ich części (z wyłączeniem lokali niemieszkalnych) oraz w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB w dziale 12 – w zakresie w jakim roboty te nie korzystają z preferencji dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. W takich przypadkach stawka obniżona nie będzie miała zastosowania, jeżeli wartość towarów (materiałów) wchodzących w podstawę opodatkowania świadczenia tych robót konserwacyjnych przekracza 50% wartości tej podstawy.

 

Zmiany czekają też rolników. Obecnie produkty rolne, których dotyczy system ryczałtowy, obejmują wyłącznie wybrane towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej, przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim. Nastąpi rozszerzenie systemu ryczałtowego przez zwiększenie katalogu produktów rolnych oraz uproszczenie regulacji przez objęcie definicją produktów rolnych wszystkich towarów pochodzących z działalności rolniczej rolnika ryczałtowego oraz towarów wytworzonych z nich przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim.

 

 

Link do ustawy utrzymującej stawki

Link do procesu legislacyjnego w sprawie nowej matrycy stawek VAT i klasyfikacji

 

Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.