Naczelny Sąd Administracyjny wydał 8 maja 2018r. orzeczenie w sprawie o sygn. II FSK 1281/16 dotyczącej traktowania, dla celów podatku od nieruchomości, budowli. NSA zgodził się z organem podatkowym (tu: samorządowym), iż silos do cukru z wieżą operacyjną, studnia głębinowa, studzienka betonowa, osadnik radialny wraz pompownią oraz osadnik wód spławiakowych stanowią budowle, nie mogą zatem podlegać korzystniejszemu opodatkowaniu przewidzianemu dla budynków. NSA, potwierdzając klasyfikację organu, oparł się również na elementach funkcjonalnych tych obiektów budowlanych, czyli przeznaczeniu, wyposażeniu oraz sposobie i możliwości wykorzystania ich jako całości. Co ciekawe, NSA nie uznał za mające zastosowanie w sprawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 2017 r. (sygn. SK 48/15), gdzie Trybunał podkreślał, że nie można uznać za budowlę obiektu budowlanego, który spełnia kryteria bycia budynkiem gdyż w żadnym wypadku argumentacja funkcjonalna, w tym celowościowa, nie może służyć zwiększeniu powinności obarczających jednostki.
Sprawa dotyczyła Spółki, która złożyła wnioski o zwrot nadpłaty w podatku od nieruchomości z uwagi m.in. na nieprawidłowe opodatkowanie silosu i innych obiektów jako budowli, w sytuacji gdy obiekty te stanowią (zdaniem Spółki) budynek, w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Decyzją Burmistrz stwierdził – niższą niż dochodzona przez Spółkę – nadpłatę z tytułu podatku od nieruchomości oraz odmówił stwierdzenia nadpłaty w pozostałej części. Organ dokonał kwalifikacji wspomnianych powyżej obiektów do budowli wskazanej w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane mając na uwadze opinię biegłego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję i podkreśliło, że organ podatkowy – mając na uwadze jego funkcje, przeznaczenie oraz sposób wykorzystania – prawidłowo wskazał, iż silos nie może zostać uznany za budynek, gdyż wykracza poza jego ustawowo wskazane elementy. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało, bowiem że silos jest zbiornikiem funkcjonalnie i konstrukcyjnie przystosowanym do składowania materiałów sypkich (cukru) i jako zbiornik – obiekt wskazany wprost w art. 3 pkt 3 u.p.o.l. – stanowi budowlę.
W skardze Spółka zarzucała dokonanie rozszerzającej wykładni przepisów u.p.o.l. polegającej na wprowadzeniu dodatkowej (nieprzewidzianej w ustawie) funkcjonalnej przesłanki dla uznania danego obiektu za budynek, a w konsekwencji uznanie, że silos do cukru z wieżą operacyjną podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowla, mimo tego, że spełnia przesłanki przewidziane w art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. Spółka podkreśliła, że art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. nie wskazuje przesłanki „funkcji obiektu” jako elementu przesadzającego o uznaniu danego obiektu za budynek albo obiekt, który budynkiem nie jest. Stanowisko organów, zdaniem Spółki, prowadzi do zmiany zakresu przedmiotu opodatkowania przewidzianego ustawą i prowadzi do zwiększenia obciążeń podatkowych Spółki.
Sąd podkreślił, że nawet jeśli obiekt budowlany zawiera wszystkie elementy statuujące pojęcie budynku, o którym mowa w art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. (trwałe związanie z gruntem, przegrody budowlane, fundamenty i dach), nie oznacza, że obiekt ten jest budynkiem w rozumieniu wskazanej regulacji prawnej. Przy dokonywaniu tego rodzaju kwalifikacji obiektów należy bowiem zawsze mieć na uwadze jego elementy funkcjonalne, czyli przeznaczenie, wyposażenie oraz sposób i możliwości wykorzystania tego obiektu jako całości. Jeżeli dany budynek wykracza poza jego ustawowo określone elementy, bo np. wypełniono go urządzeniami, materiałami lub substancjami kubaturowo zajmującymi jego przestrzeń w znacznym stopniu, to wówczas przestaje być budynkiem w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. Budynek taki staje się obiektem budowlanym, funkcjonalnie tworzącym całość gospodarczą, ze wszystkimi cechami budowli ( por. np. wyrok NSA z 18 grudnia 2013 r., II FSK 213/12, z 10 stycznia 2008 r., II FSK 1313/07 ).
Zdaniem sądu, ustawodawca charakteryzując budowlę, wskazuje również na istotną cechę jaką jest jej funkcjonalność, poprzez zawarcie w nim zapisu o „możliwości użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem”. W tym znaczeniu, silos jako obiekt budowlany stanowi budowlę w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
W opinii Sądu, dla określenia, że coś jest budynkiem nie wystarczy, by miał fundament, był trwale związany z gruntem, posiadał wydzielające go z przestrzeni, przegrody budowlane i wreszcie posiadał dach. Ustawodawca w pojęciu budynku, o którym mowa, nie zawarł określenia, że nie może on być budowlą. Takie wykluczenie w stosunku do budynku pojawiło się natomiast w definicji budowli (art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l.). Dlatego też w sytuacji, gdy ustawodawca wymienia budynek jako jeden z rodzajów obiektu budowlanego, a do budowli zalicza każdy obiekt budowlany, to gdy dany budynek faktycznie wykracza poza jego ustawowo określone elementy, wówczas przestaje być budynkiem w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. Budynek taki staje się obiektem budowlanym, ze wszystkimi cechami budowli. Przy dokonywaniu tego rodzaju kwalifikacji obiektów należy zawsze mieć na uwadze jego elementy funkcjonalne, czyli przeznaczenie, wyposażenie oraz sposób i możliwości wykorzystania tego obiektu jako całości.
Przypomnieć należy, że we wspomnianym powyżej wyroku, TK orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zakresie, w jakim umożliwia uznanie za budowlę obiektu budowlanego, który spełnia kryteria bycia budynkiem, przewidziane w art. 1a ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, jest niezgodny z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych, wywodzoną z art. 84 w związku z art. 217, w związku z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał podkreślał , że w żadnym wypadku argumentacja funkcjonalna, w tym celowościowa, nie może – w świetle wymogów wynikających z art. 84 w związku z art. 217 Konstytucji – służyć zwiększeniu powinności obarczających jednostki. Władztwo daninowe przysługujące państwu jest bowiem równoważone w aspekcie formalnym co najmniej przez nałożenie na prawodawcę obowiązku jasnego formułowania stanowionych przez niego w tym zakresie regulacji.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.