21 marca 2018 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie C 533/16 Volkswagen AG przeciwko Finančné riaditeľstvo Slovenskej republiky istotnej dla podatników dochodzących odliczenia VAT z faktur korygujących zdarzenia mające miejsce więcej niż 5 lat temu. Trybunał orzekł, że organy podatkowe nie mogą odmawiać zwrotu VAT z faktur korygujących, w których VAT został wykazany i zapłacony wiele lat po dostawie towarów, powołując się na upływ terminu przedawnienia.
Sprawa dotyczyła spółki zakupującej formy przeznaczone do produkcji reflektorów samochodowych od spółek z siedzibą w Niemczech i na Słowacji. W latach 2004–2010 spółki – dostawcy wystawiały faktury bez VAT, ponieważ uznały, że nie jest to dostawa towarów, tylko zwolniona z VAT „rekompensata finansowa”.
W 2010 r. spółki – dostawcy stwierdziły, że ich postępowanie było niezgodne z prawem słowackim. Wystawiły zatem faktury wskazujące VAT należny od spółki Volkswagen z tytułu rozpatrywanych dostaw towarów, złożyły uzupełniające deklaracje podatkowe za wszystkie lata 2004–2010 i zapłaciły kwotę VAT skarbowi państwa.
W dniu 1 lipca 2011 r. spółka Volkswagen skierowała do organu podatkowego w Bratysławie I (Słowacja) wniosek o zwrot VAT naliczonego z tytułu tych dostaw.
Organ ten odrzucił jednak ów wniosek w zakresie, w jakim odnosił się on do okresu od 2004 r. do 2006 r., z powodu upływu pięcioletniego terminu zawitego przewidzianego w prawie słowackim. Organ ten uznał w tym względzie, że prawo do zwrotu VAT powstało w momencie dostawy towarów, czyli wtedy, gdy VAT stał się wymagalny, co oznacza, iż prawo do zwrotu tego VAT za okres od 2004 r. do 2006 r. było w dniu złożenia wniosku o zwrot wygasłe. Decyzja ta została potwierdzona przez dyrekcję finansową Republiki Słowackiej, działającą jako organ odwoławczy.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przypomniał, że prawo podatnika mającego siedzibę w innym państwie członkowskim do uzyskania zwrotu VAT zapłaconego w innym państwie członkowskim zależy od prawa do odliczenia podatku naliczonego w jego własnym państwie członkowskim.
Zgodnie zaś z utrwalonym orzecznictwem Trybunału prawo podatników do odliczenia od VAT, który są zobowiązani zapłacić, VAT należnego lub zapłaconego z tytułu otrzymanych przez nich towarów i usług powodujących naliczenie podatku stanowi podstawową zasadę wspólnego systemu VAT ustanowionego przez prawo Unii.
Podatnik w celu dokonania odliczenia musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z przepisami Dyrektywy 2006/112, dot. VAT.
Zasadniczo, prawo do odliczenia VAT powstaje w momencie, gdy podatek staje się wymagalny jednakże wykonanie rzeczonego prawa możliwe jest dopiero wtedy, gdy podatnik wejdzie w posiadanie faktury.
Trybunał Sprawiedliwości orzekł już, że termin zawity, którego upływ wiąże się dla niewystarczająco starannego podatnika, który nie zgłosił odliczenia podatku naliczonego, z sankcją w postaci utraty prawa do odliczenia VAT, nie może być uznany za niezgodny z systemem ustanowionym na mocy dyrektywy 2006/112, o ile, po pierwsze, termin ten ma zastosowanie w taki sam sposób do analogicznych praw w zakresie podatków wynikających z prawa krajowego i z prawa Unii (zasada równoważności), a po drugie, praktycznie nie uniemożliwia lub nadmiernie nie utrudnia wykonywania prawa do odliczenia VAT (zasada skuteczności).
Co więcej, na podstawie art. 273 dyrektywy 2006/112 państwa członkowskie są uprawnione do przewidzenia obowiązków, które uznają one za konieczne do zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobiegania oszustwom podatkowym. Zwalczanie oszustw podatkowych, unikania opodatkowania i ewentualnych nadużyć jest bowiem uznanym celem wspieranym przez ową dyrektywę. Niemniej jednak środki, jakie państwa członkowskie mają możliwość przyjmować na podstawie art. 273 tej dyrektywy, nie mogą wykraczać poza to, co niezbędne do osiągnięcia takich celów. Środki te nie mogą wobec tego być wykorzystywane w sposób regularnie uniemożliwiający skorzystanie z prawa do odliczenia VAT i naruszający tym samym neutralność tego podatku.
Zdaniem Trybunału, w niniejszym przypadku z postanowienia odsyłającego wynika, że chociaż rozpatrywane dostawy towarów zostały dokonane w latach 2004–2010, dostawcy przeprowadziły korektę VAT dopiero w 2010 r., wystawiając faktury zwierające VAT, składając uzupełniające deklaracje podatkowe do właściwych organów krajowych i uiszczając do skarbu państwa kwotę podatku należnego. Wynika stąd również, że ryzyko oszustwa podatkowego lub braku zapłaty VAT zostało wykluczone. W tych okolicznościach spółka Volkswagen obiektywnie nie miała możliwości wykonywania prawa do zwrotu przed dokonaniem tej korekty, ponieważ nie dysponowała ona wcześniej fakturami ani nie wiedziała, że podatek był należny.
Trybunał podkreślił, że dopiero w wyniku tej korekty przesłanki materialne i formalne dające prawo do odliczenia VAT zostały spełnione i w konsekwencji spółka Volkswagen mogła, zgodnie z dyrektywą 2006/112 i zasadą neutralności podatkowej, wnieść o uwolnienie od ciężaru VAT należnego lub zapłaconego. W konsekwencji ze względu na to, że spółka Volkswagen nie wykazała braku staranności, oraz wobec braku nadużycia lub zmowy ze spółkami – dostawcami o znamionach oszustwa termin zawity, który rozpoczął bieg od dnia dostawy towarów i który dla niektórych okresów upłynął przed dokonaniem tej korekty, nie może zostać skutecznie przeciwstawiony prawu do zwrotu VAT.
W konsekwencji Trybunał uznał, iż prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że stoi ono na przeszkodzie uregulowaniu państwa członkowskiego, na mocy którego w okolicznościach takich jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, w których VAT został wykazany na fakturze wystawionej na rzecz podatnika i zapłacony przez tego podatnika wiele lat po rozpatrywanej dostawie towarów, odmawia się skorzystania z prawa do zwrotu VAT ze względu na to, że przewidziany w rzeczonym uregulowaniu termin zawity na wykonanie tego prawa rozpoczął bieg od dnia dostawy, a upłynął przed złożeniem wniosku o zwrot.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.