Warto przypomnieć, że od niedawna funkcjonuje w Polsce instytucja grup VAT (wprowadzona została ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 2105, z późn. zm.). Nie korzystają z niej jednak dotychczas samorządy a niekiedy może to być dla nich istotne ułatwienie organizacyjne jak i przynieść korzyści oraz oszczędności podatkowe. Możliwe, iż podejście to zmieni się po niedawnej, pozytywnej dla samorządów interpretacji fiskusa.
Grupa VAT
Najważniejszą cechą tego rozwiązania jest przede wszystkim wyłączenie z opodatkowania VAT transakcji między członkami grupy VAT (głównie Instytucje Kultury, Spółki Komunalne). Choć każdy członek grupy zachowuje swoją odrębność i formę prawną to utworzeniu grupy VAT nadaje się nadrzędne znaczenie (na gruncie ustawy o VAT) w stosunku do form prawnych przewidzianych np. w prawie cywilnym lub w prawie spółek. Tak więc po przystąpieniu do grupy VAT, jakakolwiek możliwa, istniejąca jednocześnie forma prawna członka grupy traci znaczenie do celów VAT, a członek grupy staje się częścią nowego odrębnego podatnika VAT – grupy VAT. Więcej o tym rozwiązaniu w objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów w zakresie grup VAT z 11 października 2022 r. (omawiany przez nas w TYM WPISIE i dostępny na stronie Ministerstwa: LINK.)
Interpretacja z 17 marca 2023r.
Sprawę zainicjowała Gmina, która działa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Realizując zadania własne jednostki samorządu terytorialnego gmina korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), w pozostałych przypadkach, co do zasady, Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zadania gminy określone zostały w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.). Po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina (…) jest czynnym podatnikiem podatku VAT wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym. W procesie centralizacyjnym po wyroku TSUE z dnia 29 września 2015 r. nie wzięły udziału instytucje kultury i spółki komunalne.
Instytucja kultury tj. Gminna Biblioteka Publiczna w (…) działa m.in. na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej i jest samorządową instytucją kultury, której organizatorem jest Gmina (…). Zgodnie ze Statutem
Biblioteka prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami określonymi w odrębnych przepisach, dotyczących gospodarki finansowej instytucji kultury. Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy zatwierdzony przez Dyrektora z zachowaniem rocznej wysokości dotacji organizatora, który w trakcie roku może ulec zmianie. Działalność Biblioteki finansowana jest z budżetu Gminy (…), z wpływów z dochodów własnych i innych źródeł, w tym z darowizn otrzymanych od osób fizycznych i prawnych. Gminna Biblioteka Publiczna w (…) nie jest aktualnie czynnym podatnikiem podatku VAT.
Spółka komunalna Zamek – (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Założycielem Spółki jest Gmina (…). Spółka powstała w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego pod nazwą Zakład Usług Turystycznych „Zamek – (…)”. Spółka działa i powstała na podstawie ustawy – Kodeks Spółek Handlowych oraz odnośnych przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Przedmiotem działalności Spółki jest:
– działalność organizatorów turystyki,
– działalność w zakresie informacji turystycznej,
– obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania,
– hotele i podobne obiekty zakwaterowania,
– pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe,
– restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne,
– pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna,
– działalność obiektów kulturalnych,
– pozostała usługowa działalność gastronomiczna.
Spółka Zamek – (…) jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Pomiędzy jednostkami budżetowymi, zakładem budżetowym, instytucją kultury i spółką komunalną dochodzi do wymiany usług, gdyż w ramach Gminy (…) funkcjonuje zakład budżetowy, tj. Zakład w (…), który między innymi dostarcza wodę i odprowadza ścieki, a także realizuje usługi remontowe również na rzecz instytucji kultury i spółki komunalnej. Realizując zadania wynikające z ustawy o samorządzie gminnym, Gmina (…) wraz z instytucją kultury i spółką organizuje imprezy kulturalne i w takich sytuacjach dochodzi do obciążenia Gminy (…) przez Zamek (…) fakturami VAT. Niezależnie od powyższego Zamek (…) został przez Gminę (…) Spółce użyczony, natomiast Gminna Biblioteka Publiczna w (…) korzysta z pomieszczeń należących do Gminy (…) na podstawie umowy użyczenia. Z uwagi na fakt, że przedmiotem użyczenia są pomieszczenia mieszczące się w budynku Urzędu Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna płaci na rzecz Gminy (…) opłatę ryczałtową za media. Na podstawie umowy użyczenia z ryczałtową odpłatnością za media udostępnione zostały pomieszczenia na rzecz Filii Gminnej Biblioteki Publicznej. Aktualnie sprzedaż na rzecz osób fizycznych jest ewidencjonowana wyłącznie w spółce komunalnej Zamek – (…) za pośrednictwem czterech kas fiskalnych. Od 1 stycznia 2023 r. Gmina (…) planuje przystąpić do grupy podatkowej VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT wraz ze wskazanymi wyżej jednostkami, tj. instytucją kultury i spółką komunalną Zamek – (…).
Gmina wskazała, że członkowie Grupy VAT pozostają ze sobą powiązani ekonomicznie w ten sposób, że Gmina (…) jest jedynym organizatorem dla Gminnej Biblioteki Publicznej w (…), który zgodnie z art. 12 ustawy o instytucjach kultury zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona, a także jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT (Zamek- (…) sp. z o.o.), a tym samym podmiotem zarówno dotującym samorządową instytucję kultury (Gminną Bibliotekę Publiczną w (…)) oraz zaangażowanym ekonomicznie poprzez wniesiony wkład na kapitał zakładowy spółki Zamek- (…) sp. z o.o., tj. drugiego z członków planowanej Grupy VAT.
Z kolei w kontekście prowadzonych działalności każdego z członków planowanej Grupy VAT Gmina zaznaczyła, że działalność ta nie ulegnie zmianie w zakresie aktualnego profilu działalności każdego z tych podmiotów, przy czym Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości może zostać zainicjowane działanie polegające na częściowej zmianie funkcjonowania (profilu statutowej działalności), zwłaszcza spółki komunalnej. W związku z powyższym, wobec aktualnej wiedzy oraz planów Wnioskodawcy, rodzaj działalności każdego z członków planowanej Grupy VAT będzie kształtował się następująco:
Zamek- (…) sp. z o.o. – podmiot prowadzący działalność gospodarczą związaną ze świadczeniem usług turystyczno-kulturalnych poprzez zarządzanie jednym z zabytków architektonicznych (Zamek (…)) znajdujących się na terenie Gminy (…). W tym też zakresie zawiera się organizacja szeregu rodzaju atrakcji turystyczno-kulturalnych (np. zwiedzanie Zamku, organizacja spektakli teatralnych, organizacja koncertów, organizacja wydarzeń związanych ze świętami państwowymi oraz lokalnymi, a także związanymi z lokalną społecznością, w tym promujących lokalne tradycje, organizacja imprez okolicznościowych (wesela, urodziny, konferencje etc.).
Gmina (…) – jest organizatorem oraz jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT, który pozostaje zaangażowany w organizację (współorganizację) wydarzeń realizowanych przez pozostałych członków Grupy VAT, w tym także zlecającym pozostałym członkom VAT realizację tychże wydarzeń, a także który poprzez utworzoną jednostkę sektora finansów publicznych – Zakład Usług Komunalnych w (…) (samorządowy zakład budżetowy) – realizuje część usług na rzecz zarówno członków Grupy VAT, jak również wobec podmiotów trzecich, przy czym działalność ta nie wiąże się z profilem działalności dwóch pozostałych członków planowanej Grupy VAT (Zamek- (…) sp. z o.o. i Gminnej Biblioteki Publicznej w (…)). W zakresie działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej swoje zadania Gmina (…) realizuje poprzez wyżej wskazaną współorganizację wydarzeń kulturalnych (np. gminne dożynki), ewentualnie poprzez odpłatne wykorzystanie substratu majątkowego i osobowego podmiotów planowanej Grupy VAT przy organizacji własnych przedsięwzięć o charakterze kulturalno-naukowym (oświatowym) – np. organizacja wydarzeń szkolnych na Zamku (…).
Gminna Biblioteka Publiczna w (…) – instytucja kultury, która zajmuje się propagowaniem czytelnictwa, ale także promocją kultury wśród mieszkańców Gminy (…). W kontekście działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej Biblioteka zajmuje się, zgodnie ze swoim statutem, m.in. współpracą z innymi instytucjami kultury, jednostkami oświatowymi, organizacjami społecznymi i innymi podmiotami w celu organizowania i prowadzenia działalności kulturalno-edukacyjnej. Tego rodzaju aktywność przejawia się we współpracy zwłaszcza z Zamek- (…) sp. z o.o. w wykorzystaniu substratu majątkowego i osobowego przy organizacji wydarzeń, których organizatorem lub współorganizatorem jest Gminna Biblioteka Publiczna w (…).
Zgodnie z przedstawionym wyżej opisem, działania podmiotów tworzących planowaną Grupę VAT uzupełniają się zarówno w ujęciu przedmiotowym poprzez wykorzystanie zwłaszcza potencjału oraz zasobów, którymi dysponuje każdy z tych podmiotów, w tym zwłaszcza potencjałem budynkowym oraz zasobów (zbiorów) naukowych oraz osobowych pozostałych członków planowanej Grupy VAT, a także poprzez wykorzystanie zasobów finansowych (pieniężnych), w tym zwłaszcza w zakresie zaangażowania w tego rodzaju aktywność Gminy (…).
W stosunku do Gminnej Biblioteki Publicznej w (…) Gmina (…) jest jej organizatorem. W samorządowej instytucji kultury nie ma organów kontrolnych, stanowiących ani zarządzających w rozumieniu jakie pojęciom tym przypisuje się zwłaszcza w kontekście prawa spółek. Wyróżnia się jedynie kierownika takiej jednostki – dyrektora gminnej biblioteki publicznej, którego, co do zasady, każdorazowo powołuje organizator (Gmina (…)) – art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Odwołanie dyrektora instytucji kultury następuje w tym samym trybie, w jakim jest on powoływany, a zatem również przez organizatora. W tym też kontekście, w ocenie Wnioskodawcy, organizatora instytucji kultury należy traktować jako podmiot kontrolujący instytucję kultury. Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Gmina (…) pełni funkcje kontrolne wobec Gminnej Biblioteki Publicznej w (…). Świadczy o tym również fakt, że zarówno decyzja o utworzeniu, jak i likwidacji tego rodzaju jednostki organizacyjnej pozostaje w gestii jej organizatora. Reasumując, Gmina (…) pełni funkcje kontrolne i zarządcze w kontekście bytu Gminnej Biblioteki Publicznej w (…), zgodnie z przepisami ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W ocenie Wnioskodawcy tego rodzaju powiązania spełniają przesłanki wskazane w art. 15a ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.
Gmina zapytała zatem, czy Gmina (…), Zamek- (…) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (…) będą mogły utworzyć z dniem 1 stycznia 2023 r. Grupę podatkową VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT? Zajęła stanowisko twierdzące. Gmina miała także wątpliwości, czy w związku z utworzeniem Grupy VAT ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych będzie odbywało się w taki sposób, że na paragonach będą widniały dane Grupy VAT, czy też podmiotu – członka Grupy VAT, który faktycznie dokonał takiej sprzedaży i u którego kasa fiskalna była dotychczas zarejestrowana oraz czy Gmina powinna dokonać ponownej fiskalizacji kasy u nowego podatnika – Grupy VAT. Organ podatkowy wydał interpretację o żądanej przez Gminę treści.
Uzasadnienie fiskusa
Dyrektor KIS stwierdził, że zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jak wynika zaś, wskazał organ, z art. 15a ust. 1 ustawy, w celu założenia przez dwa lub więcej podmiotów grupy VAT, konieczne jest, aby podmioty te były powiązane finansowo, ekonomicznie, organizacyjnie oraz aby zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT.
Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w art. 15a ust. 3-5 ustawy. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne.
Zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy – obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:
Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.
Stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy – obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:
Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:
1) przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub
2) rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub
3) członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.
Przez powiązania o charakterze ekonomicznym należy rozumieć nie tylko taki sam charakter głównej działalności członków grupy, ale także uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności, czy też prowadzenie działalności w całości lub w dużej mierze wykorzystywanej przez członków grupy.
Powiązanie ekonomiczne należy uznać za istniejące, jeśli działalność członków grupy VAT jest tego samego rodzaju, nawet jeżeli ich działania są prowadzone w różnych sektorach gospodarki.
Komplementarna lub wzajemna działalność członków, może natomiast obejmować przypadki, gdy towary lub usługi wytwarzane przez członka grupy VAT są niezbędne do działania dla innych członków oraz przypadki, w których towary lub usługi są konsumowane wspólnie.
Natomiast działalność członków grupy VAT, którzy całkowicie lub częściowo działają na korzyść innych członków, może obejmować przypadki, w których podmiot bezpośrednio dostarcza towary lub usługi innemu członkowi, nawet jeśli działalność tego ostatniego nie jest koniecznie zależna od tych dostaw lub usług.
Na podstawie art. 15a ust. 5 ustawy – obowiązującego od 1 stycznia 2023 r.:
Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:
1) prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub
2) organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.
Całkowicie lub częściowo dzielone struktury zarządzania skutkują podejmowaniem decyzji w grupie VAT przez jeden podmiot, który zapewnia strategiczne przywództwo dla całej grupy VAT będącej już w rozumieniu VAT pojedynczym podatnikiem. Obecność takiego podmiotu zarządzającego działającego poprzecznie w całej grupie VAT można ustalić na podstawie jego miejsca w hierarchii (np. dzielone kierownictwo najwyższego szczebla) lub rodzaju działań, o których ma prawo decydować (np. wspólnego zarządzania sprawami prawnymi lub zagadnieniami finansowymi). Podmiot taki powinien być w stanie narzucić swoją wolę innym członkom grupy VAT podlegającym jakiejś formie nadzoru i rozliczalności.
Zgodnie z art. 15a ust. 6 ustawy – obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.: Warunek istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych pomiędzy członkami grupy VAT musi być spełniony nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika.
Podczas całego okresu istnienia grupy VAT zachodzić muszą wszystkie trzy typy powiązań. Należy mieć na względzie, że grupa VAT jest specjalnym rodzajem podatnika, który powstaje w oparciu o wyjątkowe podstawy obwarowane ściśle określonymi warunkami, co można osiągnąć przez łączne spełnienie powyższych wymogów.
Zgodnie z art. 15a ust. 10 ustawy – obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:
Umowa o utworzeniu grupy VAT jest sporządzana na piśmie i zawiera co najmniej:
1) nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”;
2) dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;
3) wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków;
4) dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników;
5)wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata.
W analizowanej sprawie organ zwrócił też uwagę na przepisy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 194 z późn. zm.).
Grupa VAT – warunki w kontekście specyfiki samorządowej
Dyrektor KIS stwierdza, że Grupę VAT planują utworzyć podmioty posiadające siedzibę na terytorium kraju, tj. Gmina Zamek- (…) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (…) a zatem w analizowanej sprawie zachodzą powiązania finansowe pomiędzy podmiotami, które planują utworzyć Grupę VAT.
Gmina posiada bezpośrednio 100% udziałów w kapitale zakładowym Zamek- (…) sp. z o.o. oraz 100% prawa udziału w zysku. Spełnione jest zatem kryterium, o którym mowa w ww. art. 15a ust. 3 ustawy.
Gmina jest również organizatorem Biblioteki w (…), a Wójt Gminy (…) sprawuje nad nią bezpośredni nadzór. W samorządowej instytucji kultury występuje kierownik takiej jednostki – dyrektor gminnej biblioteki publicznej, którego, co do zasady, każdorazowo powołuje organizator w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Odwołanie dyrektora instytucji kultury następuje w tym samym trybie, w jakim jest on powoływany, a zatem również przez organizatora.
Zarówno decyzja o utworzeniu, jak i likwidacji instytucji kultury należy do organizatora (Gminy). Organizator może dokonać również połączenia instytucji kultury, w tym instytucji kultury prowadzących działalność w różnych formach, lub podziału instytucji kultury.
Wskazane w ww. art. 15a ust. 3 ustawy wymagania dotyczące ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających należy rozumieć jako posiadanie decydującego (tj. kontrolnego, większościowego) wpływu przez jeden podmiot na drugi w takich aspektach jak zarządzanie, kontrola tego podmiotu czy też stanowienie. Należy uznać, argumentuje organ, że taka sytuacja występuje w opisywanym przypadku. Specyficzna relacja, jaka wiąże instytucję kultury z jej organizatorem skutkuje decydującym wpływem gminy na wszystkie trzy wskazane wyżej elementy, co pozwala uznać, że jeden podmiot kontroluje drugi. Dyrektor instytucji kultury jako organ zarządzający jest wybierany przez organizatora, natomiast stanowienie (statut i akt o utworzeniu) oraz kontrola w głównej mierze są skupione bezpośrednio w kompetencji organizatora. Stąd wymagane przez ustawę ponad 50% praw głosu realizowane jest w przedmiotowej sytuacji przez pełnię kompetencji w sferze stanowienia, jak i kontroli instytucji kultury i dodatkowo kluczowy wpływ na zarządzanie takiego podmiotu m.in. poprzez prawo wyboru dyrektora takiej instytucji lub zarządcy.
Tym samym jak wynika z powołanych przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz Gmina spełnia funkcje kontrolne i zarządcze wobec Gminnej Biblioteki Publicznej w (…) a więc spełniona jest przesłanka powiązań finansowych w relacji pomiędzy instytucją kultury a jej organizatorem, tj. Gminą.
W konsekwencji organ uznaje, że pomiędzy członkami planowanej Grupy VAT zachodzą i będą zachodzić po jej utworzeniu powiązania finansowe w myśl art. 15a ust. 3 ustawy.
W analizowanej sprawie zachodzą również powiązanie ekonomiczne.
Gmina, Zamek- (…) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (…) organizują swoje działania w porozumieniu. Działania podmiotów tworzących planowaną Grupę VAT uzupełniają się zarówno w ujęciu przedmiotowym poprzez wykorzystanie zwłaszcza potencjału oraz zasobów, którymi dysponuje każdy z tych podmiotów, w tym zwłaszcza potencjałem budynkowym oraz zasobów (zbiorów) naukowych oraz osobowych pozostałych członków planowanej Grupy VAT, a także poprzez wykorzystanie zasobów finansowych (pieniężnych), w tym zwłaszcza w zakresie zaangażowania Gminy w tego rodzaju aktywność.
Gmina wraz z Gminną Biblioteką Publiczną w (…) oraz Zamek- (…) sp. z o.o. organizują imprezy kulturalne i w takich sytuacjach dochodzi do obciążenia Gminy przez Zamek (…) fakturami. Niezależnie od powyższego Zamek (…) został przez Gminę (…) Spółce użyczony, natomiast Gminna Biblioteka Publiczna w (…) korzysta z pomieszczeń należących do Gminy na podstawie umowy użyczenia. Z uwagi na fakt, że przedmiotem użyczenia są pomieszczenia mieszczące się w budynku Urzędu Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna płaci na rzecz Gminy opłatę ryczałtową za media. Na podstawie umowy użyczenia z ryczałtową odpłatnością za media udostępnione zostały pomieszczenia na rzecz Filii Gminnej Biblioteki Publicznej.
Gmina jest jedynym organizatorem dla Gminnej Biblioteki Publicznej w (…), który zgodnie z art. 12 ustawy o instytucjach kultury zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona, a także jedynym wspólnikiem drugiego z członków planowanej Grupy VAT (Zamek- (…) sp. z o.o.).
Tym samym, Gmina jest podmiotem zarówno dotującym samorządową instytucję kultury (Gminną Bibliotekę Publiczną w (…)) oraz zaangażowanym finansowo poprzez wniesiony wkład na kapitał zakładowy spółki Zamek- (…) sp. z o.o., tj. drugiego z członków planowanej Grupy VAT.
Zgodnie ze wskazaniem Gminy podmioty, które staną się członkami Grupy VAT pozostają ze sobą powiązane także w ten sposób, że dokonują organizacji szeregu rodzaju atrakcji turystyczno-kulturalnych np. zwiedzanie Zamku, organizacja spektakli teatralnych, organizacja koncertów, organizacja wydarzeń związanych ze świętami państwowymi oraz lokalnymi, a także związanymi z lokalną społecznością, w tym promujących lokalne tradycje, organizacja imprez okolicznościowych (dożynki, wesela, urodziny, konferencje etc.).
Zatem działania podmiotów, które zamierzają utworzyć Grupę VAT składają się na realizację zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego w zakresie działalności turystyczno–kulturalno–oświatowej.
Ponadto Gmina, poprzez utworzoną jednostkę sektora finansów publicznych – Zakład Usług Komunalnych w (…) (samorządowy zakład budżetowy) – realizują część usług na rzecz zarówno członków Grupy VAT, jak również wobec podmiotów trzecich, przy czym działalność ta nie wiąże się z profilem działalności dwóch pozostałych członków planowanej Grupy VAT (Zamek- (…) sp. z o.o. i Gminnej Biblioteki Publicznej w (…)).
Zatem działalności wykonywane przez członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne (dochodzi do wymiany usług pomiędzy podmiotami, które mają utworzyć Grupę VAT) co oznacza, że pomiędzy członkami Grupy VAT są i będą powiązania ekonomiczne w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o VAT.
Członkowie Grupy VAT będą powiązani również organizacyjnie.
Z okoliczności sprawy wynika, argumentuje KIS że Gmina, Zamek- (…) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (…) organizują swoje działania co najmniej częściowo w porozumieniu dążąc do zapewnienia jak najlepszej oferty turystyczno–kulturalno–oświatowej adresowanej do mieszkańców oraz turystów przebywających na terenie Gminy.
Gmina, Zamek- (…) sp. z o.o. oraz Biblioteka w (…) w ujęciu prawnym oraz faktycznym oraz w sposób pośredni lub bezpośredni znajdują się pod wspólnym kierownictwem – tzn. zarówno organizatorem Biblioteki jak i jedynym wspólnikiem Spółki z o.o. Zamek- (…) jest Gmina, w ramach których władzę wykonawczą pełni Wójt Gminy (…), a zatem sprawuje on w ujęciu faktycznym kontrolę nad tymi podmiotami. Jednocześnie Wójt Gminy (…) jest jedynym podmiotem uprawnionym do reprezentowania Gminy.
Gmina jest zaangażowana w organizację (współorganizację) wydarzeń realizowanych przez pozostałych członków Grupy VAT, w tym także zlecającym pozostałym członkom przyszłej Grupy VAT realizację tychże wydarzeń. Zatem podmioty, które utworzą Grupę VAT współpracują ze sobą w celu wykonywania zadań Gminy własnych w zakresie działalności turystyczno–kulturalno–oświatowej.
Tym samy, przyszli członkowie Grupy VAT są obecnie i będą powiązani organizacyjnie po założeniu Grupy VAT w myśl art. 15a ust. 5 ustawy o VAT.
Podsumowując organ stwierdza, że podmioty, które zamierzają utworzyć ww. Grupę VAT realizują i będą realizować po założeniu Grupy VAT czynności w zakresie zadań publicznych odnośnie działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej.
Ponadto działalności wykonywane przez członków Grupy VAT uzupełniają się i są współzależne oraz będą się uzupełniać i pozostaną współzależne po założeniu Grupy VAT, Gmina sprawuje prawną kontrolę nad pozostałymi członkami Grupy VAT, która porównywalna jest do kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami organizacyjnymi, bowiem wywiera dominujący wpływ na kierunki rozwoju tych podmiotów. Dodatkowo Zamek – (…) sp. z o.o. oraz Gminna Biblioteka Publiczna w (…) nie działają w interesie sprzecznym z interesami Gminy.
Grupa VAT zostanie utworzona na podstawie zawartej pomiędzy ww. podmiotami umowy, która zawierać będzie elementy niezbędne do zawarcia umowy wskazane w art. 15a ust. 10 ustawy.
W przepisach mających obowiązywać od 1 stycznia 2023 r., ponadto nie ma zastrzeżenia co do konieczności posiadania osobowości prawnej lub szczególnej formy prawnej. Nie występują także wprost wyłączenia, które uniemożliwiałyby wprost zawiązanie Grupy VAT w ramach jednostki samorządu terytorialnego i utworzonych przez nią podmiotów np. instytucji kultury lub spółek komunalnych.
Tym samym, w odniesieniu do powyższego, Gmina, Zamek- (…) sp. z o.o. oraz Gminna Biblioteka Publiczna w (…) spełniają warunki wymagane do utworzenia Grupy VAT.
Kasy fiskalne
Organ ponadto stwierdza, że Grupa VAT traktowana jest jak nowy podatnik, członkowie Grupy są wykreśleni z rejestru podatników VAT, czyli przestają rozliczać się odrębnie dla celów podatku VAT, rozliczają się natomiast jako jeden nowy podatnik – Grupa VAT. Grupę VAT jako podatnika VAT obowiązują zasady ogólne dotyczące stosowania kas rejestrujących. Jeżeli dokonywana jest sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, Grupa VAT jest obowiązana prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Konsekwencją tego jest fakt, że na paragonie fiskalnym będą widniały dane Grupy VAT, a nie poszczególnych jej członków.
Grupa VAT (Gmina, Zamek- (…) Sp. z o.o. i Gminna Biblioteka Publiczna w (…)) będzie zobowiązana do prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Z chwilą utworzenia Grupy VAT poszczególni jej członkowie nie będą już podatnikami podatku VAT nie będą więc mogli dokonywać sprzedaży jako samodzielny podmiot, stają się bowiem jednym podatnikiem. Grupa VAT zobowiązana jest posiadać kasy rejestrujące we wszystkich miejscach (punktach), w których prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, zobowiązana jest również dokonać fiskalizacji tych kas. Na paragonie fiskalnym dokumentującym transakcję sprzedaży jako sprzedawcę należy wskazać dane Grupy VAT, a nie jej członka – Zamku- (…) Sp. z o.o.
Potencjalne korzyści
Warto rozważyć tą nową instytucję w praktyce Państwa samorządu. Może ona przynieść wiele korzyści organizacyjnych i finansowych np. oszczędności w VAT, fakturowaniu, dokumentacji.
Interpretacja z 17 marca 2023r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-1.4012.544.2022.2.AM
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.
Prawa autorskie do grafiki są własnością Kancelarii.