30 listopada 2022r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wydał orzeczenie w sprawie o sygn. I SA/Lu 398/22 dotyczące możliwości i zakresu odliczenia VAT od inwestycji w Instytucji Kultury. Sprawa dotyczyła Muzeum, które prowadzi dwa projekty finansowane z funduszy unijnych polegające na modernizacji i remoncie obiektów stanowiących unikalne dla naszej kultury zabytki. Działalność Muzeum jest finansowana z budżetu powiatowego, darowizn od osób fizycznych i przychodów z działalności gospodarczej. Muzeum prowadzi działalność gospodarczą w postaci przede wszystkim sprzedaży biletów wstępu do powyższych zabytkowych budynków. Poza tym sprzedaje wydawnictwa, dzieła sztuki, przewodniki i inne przedmioty pamiątkowe. Muzeum nie prowadzi sprzedaży zwolnionej z VAT oraz dokonuje bezpośredniego przypisania danego zakupu do czynności opodatkowanych VAT i do czynności poza VAT (stanowiących zadania statutowe, nieodpłatne).
Zdaniem Muzeum, stosując alokację bezpośrednią, do wszystkich swoich wydatków i nie prowadząc sprzedaży zwolnionej, zgodnie z wyrażaną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadą, posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT w pełnej wysokości od wydatków inwestycyjnych, tj. realizowanych obecnie dwóch projektów współfinansowanych ze środków unijnych.
Muzeum otrzymało 23 czerwca 2022 r. interpretację z dnia 26 kwietnia 2022r. Dyrektora KIS, w której Organ stwierdza, iż „działalność muzeum nie może być przypisana wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Muzeum wykonuje swe zadania zarówno w ramach działalności gospodarczej, jak i działalności innej niż działalność gospodarcza – działalności wynikającej z przepisów ww. ustawy o muzeach i statutu. Realizowane przez Państwo nieodpłatne czynności, tj.: nieodpłatny wstęp do Muzeum, stanowią okazję do współtworzenia warunków do kultywowania i rozwijania wartości kulturowych, zachęcają do korzystania z dóbr kultury, edukują i wychowują. Działania te w swojej istocie nie będą działaniami stricte komercyjnymi (nie przyczyniają się wyłącznie do poszerzenia grona osób, które ostatecznie skorzystają z odpłatnych usług świadczonych przez Państwo), ale również działaniami ukierunkowanymi na realizację misji publicznej. (…).” Zatem, zdaniem Dyrektora KIS prawo do odliczenia pełnego VAT Muzeum nie przysługuje. Może ono VAT naliczony od wydatków na remont i modernizację obiektów zabytkowych (w ramach projektu unijnego) odliczyć co najwyżej do wysokości prewspółczynnika VAT.
Muzeum, reprezentowane przez naszą Kancelarię, wniosło skargę do WSA w Lublinie, który nie zgodził się z argumentacją organu. Sąd, w ustnym uzasadnieniu, podkreślił, że interpretacja organu, iż w przypadku Muzeum prawo do odliczenia pełnego VAT nie wystąpi, nie odpowiada prawu. Zdaniem WSA, nie wystarczy – do ograniczenia odliczenia – powołanie się przez organ na cele statutowe Muzeum takie jak m.in. upowszechnianie i tworzenie kultury. Takie kryterium, argumentuje sąd, nie jest prawidłowe do oceny prawa do odliczenia. Należy raczej kierować się, co zdaniem Sądu wynika z art. 9 Dyrektywy 112 VAT, tym czy realizowane jest samo pojęcie działalności gospodarczej, bez znaczenia pozostaje cel lub rezultat tej działalności. Na mocy tego przepisu, „Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jeżeli Muzeum realizuje działania z szeroko pojętej działalności gospodarczej, w tym statutowej, prawo do odliczenia musi mu przysługiwać w odniesieniu do wydatków z nią związanych. Ważny jest przy tym zakres przedmiotowy działalności. Muzeum podało szereg przykładów jej prowadzenia w tym sprzedaż biletów opodatkowaną VAT. Cel nie determinuje istoty aktywności gospodarczej. Celem czynności takich jak nieodpłatny dzień wolny w Muzeum czy nieodpłatne imprezy jest marketingowy, promocyjny. Istnieje wiele przykładów z innych dziedzin, gdy wypełniany jest cel publiczny w ramach działalności gospodarczej.
Sąd wskazał ponadto na orzecznictwo NSA dotyczące aktywności pro bono kancelarii prawnych czy też akcję PGE „Maluj z energią”. Tamtym podmiotom NSA przyznał prawo do odliczenia VAT, nie limitowane do wysokości prewspółczynnika VAT. Muzeum, zdaniem Sądu, przedstawiło wystarczającą argumentację dlaczego aktywności nieodpłatne wpływają na wysokość opodatkowanej sprzedaży VAT (bilety, sklepik, sprzedaż pamiątek i wydawnictw podczas imprez). Razem, zdaniem Sądu, widoczny jest spójny zakres działalności gospodarczej. WSA wskazał przy tym na niekonsekwencję organu interpretacyjnego w zaskarżonej interpretacji: raz argumentowano, iż dni nieodpłatne w Muzeum są związane z działalnością gospodarczą, w innym miejscu interpretacji organ zaś napisał, iż są one w ramach działań tą działalnością nie będących tzn. z zakresu upowszechniania kultury, zachowania dóbr kultury czy wychowywania w kulturze. Organ ponadto nie wyjaśnił, dlaczego – z punktu widzenia prawa – nie jest prawidłowa argumentacja Muzeum, iż dzień wolny i nieodpłatne imprezy są aktywnościami promocyjnymi, służącymi działalności odpłatnej (opodatkowanej VAT).
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.
Photo by Diego Caumont on Pexels.com