9 września 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie, w którym uznał tzw. „pakiet paliwowy” za niezgodny ze wspólnotowymi przepisami (sygn. C-855/19). Zdaniem TSUE, przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. stoją na przeszkodzie przepisowi prawa krajowego, który ustanawia obowiązek zapłaty VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw, zanim podatek ten stanie się wymagalny (w ciągu 5 dni od wprowadzenia paliwa z UE do Polski). Wyrok zapadł w wyniku zapytania prejudycjalnego zadanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w sporze pomiędzy spółką G. sp. z o.o a Dyrektorem Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy.
W grudniu 2016 r. G. dokonała 20 wewnątrzwspólnotowych nabyć oleju napędowego objętego kodem CN 2710 19 43. Organ podatkowy wyjaśnił, że wewnątrzwspólnotowe nabycia dokonane przez G. odpowiadały drugiemu przypadkowi przewidzianemu w art. 103 ust. 5a ustawy o VAT, polegającemu na wprowadzeniu do składu podatkowego towarów z terytorium innego państwa członkowskiego. Z naruszeniem tego przepisu G. nie uiściła VAT należnego za te nabycia w terminie pięciu dni od wprowadzenia oleju napędowego na terytorium kraju. Ponadto nie złożyła ona również, z naruszeniem art. 99 ust. 11a tej ustawy, miesięcznej deklaracji dotyczącej tych nabyć w terminie do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek ich zapłaty. Decyzją z dnia 6 kwietnia 2018 r. organ podatkowy nałożył na G., tytułem zaległości podatkowych za grudzień 2016 r., obowiązek natychmiastowej zapłaty należnego VAT, powiększonego o odsetki za zwłokę naliczone od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin płatności.
Art. 103 ust. 5a ustawy o VAT stanowi część pakietu zmian do tej ustawy, który wszedł w życie w dniu 1 sierpnia 2016 r., mających na celu poprawę poboru VAT od wewnątrzwspólnotowych nabyć paliw i zapobieganie oszustwom w zakresie VAT na transgranicznym rynku paliw. TSUE zauważył, że w ramach tego systemu w dziedzinie wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, zgodnie z art. 68 dyrektywy VAT, przed powstaniem obowiązku wcześniejszej zapłaty VAT, ponieważ ów obowiązek zapłaty powstaje po wprowadzeniu tych towarów na terytorium kraju, to jednak wydaje się, że rzeczony obowiązek zapłaty powstaje, zanim VAT stanie się wymagalny na podstawie art. 69 tej dyrektywy w związku z jej art. 222.
TSUE podniósł, że w odniesieniu do nabyć wewnątrzwspólnotowych, wprawdzie zgodnie z art. 68 dyrektywy VAT zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce w dniu dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jednak podatek ten staje się wymagalny na podstawie art. 69 tej dyrektywy w związku z art. 222 tej dyrektywy dopiero w późniejszym terminie, czyli w chwili wystawienia faktury lub nie później niż piętnastego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego, w przypadku gdy faktura nie została wystawiona przed tą datą.
Art. 103 ust. 5a ustawy o VAT powoduje powstanie obowiązku wcześniejszej zapłaty VAT z naruszeniem tych ostatnich przepisów, niezależnie od wystawienia faktury lub upływu terminu wskazanego powyżej, po upływie którego podatek staje się siłą rzeczy wymagalny.
Ponadto, o ile prawdą jest, że państwa członkowskie mogą na podstawie art. 206 zdanie drugie dyrektywy VAT odstąpić od zasady płatności przy składaniu deklaracji okresowej i pobierać zaliczki, o tyle z możliwości tej można skorzystać tylko w zakresie, w jakim dotyczy ona podatku, który stał się wymagalny (zob. analogicznie wyrok z dnia 20 października 1993 r., Balocchi, C 10/92, EU:C:1993:846, pkt 25, 27).
Jak bowiem zauważył rzecznik generalny w pkt 98 i 99 opinii, o ile art. 206 zdanie drugie dyrektywy VAT stanowi złagodzenie zasady ustanowionej w zdaniu pierwszym tego przepisu, ustanawiającym obowiązek zapłaty w momencie złożenia deklaracji VAT, który znajduje się w tytule XI rozdział 1 tej dyrektywy („Obowiązek podatkowy”), o tyle artykuł ten nie może ustanawiać odstępstwa od art. 62 i 69 wspomnianej dyrektywy, które objęte są tytułem VI tej dyrektywy („Zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego i wymagalność podatku”).
W konsekwencji, biorąc pod uwagę fakt, że możliwość pobierania zaliczek przewidziana na podstawie art. 206 zdanie drugie dyrektywy VAT pozwala państwom członkowskim na przyspieszenie nie daty wymagalności VAT, lecz jedynie daty zapłaty podatku, który stał się już wymagalny, przepis ten należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisowi prawa państwa członkowskiego wymagającemu zapłaty VAT, zanim podatek ten stanie się wymagalny na podstawie art. 69 tej dyrektywy.
W związku z tym TSUE uznał przepis prawa polskiego, który ustanawia obowiązek zapłaty VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw, zanim podatek ten stanie się wymagalny za niezgodny z artykułami 69, 206 i 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.
Photo by Skitterphoto on Pexels.com