Parlament pracuje obecnie nad zmianami m.in. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – PIT (druk nr 1960). Nowelizacja wynika z rozbieżności w rozumieniu przepisów tzw. „Polskiego Ładu” oraz wątpliwości co do mocy prawnej Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz. U. poz. 28). Projektodawca w uzasadnieniu dokumentu wskazuje, że na podstawie znowelizowanego przepisu art. 32 ust. 3 ustawy PIT, nie będzie budziło już wątpliwości, że płatnik ma stosować zmniejszenie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (czyli o 425 zł) również, gdy oświadczenie PIT-2 jest składane w trakcie roku podatkowego, a nie tylko przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku podatkowym. Zgodnie z nowelizacją, przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy, płatnik uwzględniać ma koszty uzyskania przychodów i 1/12 kwoty zmniejszającej podatek zgodnie z przepisami ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r., o ile na moment obliczania tej zaliczki płatnik jest uprawniony do ich stosowania. Zatem, płatnik stosować ma koszty uzyskania przychodów i kwotę zmniejszającą podatek w wysokości obowiązującej w 2021 r., jednakże o tym, czy jest uprawniony do ich stosowania, rozstrzygać mają okoliczności faktyczne według stanu na 2022 r.
Ponadto, projektodawca argumentuje, że przepis w nowym brzmieniu nie będzie już budził wątpliwości, że oświadczenie PIT-2 może złożyć również emeryt lub rencista, który złoży do organu rentowego wniosek o niestosowanie kwoty wolnej. W przepisie przejściowym przesądzono, że wnioski PIT-2 złożone na dotychczasowych wzorach zachowują moc. W związku z tym podatnicy nie będą zmuszeni składać ponownie PIT-2.
W dodawanym art. 53a ustawy PIT proponuje się uregulowanie w drodze ustawy mechanizmu przedłużenia terminów pobrania i wpłaty zaliczki na podatek dochodowy, który został wdrożony do porządku prawnego, na mocy art. 50 Ordynacji podatkowej, rozporządzeniem.
Minister Finansów uzasadnia dalej, że rozporządzenie to stanowiło reakcję na zgłaszane przez niektórych podatników w pierwszych miesiącach 2022 r. rozbieżności pomiędzy oczekiwaną oszczędnością podatkową w ujęciu rocznym oraz miesięcznym. Przedłużenie terminów poboru zaliczki w drodze rozporządzenia umożliwiło zastosowanie przedłużonych terminów już do wypłat dokonywanych w styczniu. Wynika to z funkcjonującego na gruncie ustawy PIT rozwiązania, zgodnie z którym przekazanie zaliczki pobranej w jednym miesiącu następuje do 20. dnia miesiąca następnego. Wdrożenie tego rozwiązania w drodze ustawy w tak krótkim terminie nie było możliwe.
W art. 53a ustawy PIT zawarto materię obecnie uregulowaną w rozporządzeniu, w wyniku czego płatnik będzie kontynuował, w oparciu o przepisy ustawy PIT, stosowanie mechanizmu przedłużonego terminu poboru i wpłaty zaliczek określonego w rozporządzeniu. Zakłada się, że zasadą kontynuacji zostaną objęte miesiące od lutego do grudnia 2022 r., a więc po wejściu w życie tej nowelizacji rozporządzenie będzie wciąż stanowiło podstawę niepobrania części zaliczki w styczniu (por. art. 53a ust. 5).
Ministerstwo wyjaśnia, że instrukcja i wytyczne udostępniane dotychczas na stronach Ministerstwa Finansów pozostają aktualne.
Art. 53a ust. 1 ustawy PIT określa, w jakim przypadku i w jakiej części płatnik nie pobiera i nie wpłaca, w terminach, o których mowa w art. 31, art. 38 ust. 1, art. 41 ust. 1 i art. 42 ust. 1, zaliczki na podatek dochodowy. Przede wszystkim, nie uległ zmianie zakres podmiotowy i przedmiotowy tej regulacji. Przepis ten dotyczy przychodów z pracy na etacie (art. 31), świadczeń emerytalnych i rentowych (art. 34) oraz umów zlecenia (art. 13 pkt 8). Płatnik dokonujący wypłat tych przychodów nie będzie pobierał, w terminach określonych w ustawie PIT, zaliczki na podatek w części, w jakiej zaliczka obliczona według Polskiego Ładu jest wyższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r.
Zgodnie z art. 53 ust. 2 i 3 ustawy PIT niepobraną nadwyżkę zaliczki w danym miesiącu płatnik będzie pobierał w kolejnych miesiącach 2022 r. (najpóźniej do 31 grudnia 2022 r.), w których zaliczka obliczona według Polskiego Ładu będzie niższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r.
W ślad za rozporządzeniem, dla potrzeb obliczenia zaliczki według zasad z 2021 r., w art. 53a ust. 4 ustawy PIT przesądzono, że płatnik stosuje koszty uzyskania przychodów i kwotę zmniejszającą podatek w wysokości obowiązującej w 2021 r., jednakże o tym, czy jest uprawniony do ich stosowania, rozstrzygają okoliczności faktyczne według stanu na moment obliczania zaliczki w 2022 r.
W związku z tym, że art. 53a „przejmuje” materię uregulowaną rozporządzeniem od lutego 2022 r., konieczne stało się uregulowanie przypadku, gdy płatnik w styczniu 2022 r. zastosował mechanizm przedłużenia terminu pobrania zaliczki określony w rozporządzeniu. W takim przypadku, na podstawie art. 53a ust. 4 ustawy PIT, płatnik będzie obowiązany pobrać tę nadwyżkę w terminie określonym w art. 53a ust. 2 i 3 ustawy PIT. Powyższe wskazuje na to, że nie ulega zmianie istota regulacji, a jedynie jej umiejscowienie w ustawie, a nie jak dotychczas w rozporządzeniu.
W art. 53a ust. 6 ustawy PIT przesądzono, że nadwyżka zaliczki (niepobrana na podstawie art. 53a ust. 1 ustawy PIT i § 1 ust. 1 rozporządzenia) podlega wpłaceniu w terminie wpłaty zaliczki na podatek dochodowy od przychodów uzyskanych w miesiącach, w których wystąpi ujemna różnica pomiędzy zaliczką obliczoną według Polskiego Ładu a zaliczką obliczoną według zasad z 2021 r. Skoro ostatnim dniem terminu, w którym może nastąpić pobór tej nadwyżki, jest 31 grudnia 2022 r., to ostatnim terminem, w którym może nastąpić jej przekazanie do urzędu skarbowego, jest 20 stycznia 2023 r.
W przypadku gdy płatnik z przyczyn obiektywnych nie będzie mógł pobrać niepobranej nadwyżki na podstawie art. 53a ust. 1 ustawy PIT lub § 1 ust. 1 rozporządzenia, to zostanie zwolniony z jej poboru i wpłacenia na podstawie art. 53a ust. 10 ustawy PIT. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy płatnik rozwiązał z podatnikiem umowę o pracę, która mogła stanowić podstawę pobrania nadwyżki zaliczki w kolejnych miesiącach. Zwolnienie to nie oznacza, że podatek nie zostanie pobrany w prawidłowej wysokości. Ostatecznie bowiem podatnik obliczy wysokość należnego podatku od uzyskanych w całym roku przychodów i pomniejszy go wyłącznie o zaliczki faktycznie pobrane i wpłacone przez płatnika. Definitywne rozliczenie podatku należnego nastąpi w zeznaniu rocznym.
Przepis art. 53a ustawy PIT nie znajdzie zastosowania w przypadku, gdy przychody podatnika przekraczają u płatnika w danym miesiącu kwotę 12 800 zł liczoną dla każdego źródła przychodów osobno (art. 53a ust. 7 ustawy PIT), jak również gdy podatnik złoży płatnikowi, który nie stosuje PIT-2, wniosek o nieprzedłużanie terminów poboru i wpłaty zaliczki (art. 53a ust. 9 ustawy PIT). Ze względu na przyjęty sposób regulacji (ustawa „przejmuje” regulacje zawarte w rozporządzeniu), wnioski złożone na podstawie rozporządzenia pozostają aktualne na gruncie art. 53a ustawy PIT.
Zgodnie z art. 53a ust. 8 ustawy PIT, gdy płatnik pobierze zaliczkę w sposób niezgodny z art. 53a ustawy PIT, to kwoty nadwyżki zaliczki po jej ponownym obliczeniu nie powinien przekazywać do urzędu skarbowego, tylko niezwłocznie zwrócić tę nadwyżkę podatnikowi jako należną mu w danym miesiącu część wypłaty.
Przyczyn wprowadzenia art. 53a ustawy PIT Ministerstwo upatruje w zidentyfikowanej potrzebie ochrony ważnego interesu podatników. Wprowadzone Polskim Ładem przepisy są korzystne dla większość podatników, jednakże ze względu na specyfikę obliczania zaliczki na podatek efekt ten będzie odczuwalny w przypadku części podatników w kolejnych miesiącach roku podatkowego albo dopiero po jego zakończeniu – argumentuje MF. Dodatkowo, pozytywny efekt zmian jest uzależniony również od działań podejmowanych przez podatników i płatników (tj. czy płatnik stosuje PIT-2, ulgę dla klasy średniej). Ostatecznie pobór zaliczek w wyższej wysokości niż oczekiwana przez podatników skutkuje pomniejszeniem wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez podatników. Dodany przepis, podobnie jak rozporządzenie, gwarantuje zachowanie wynagrodzenia przez podatników na wyrównanym poziomie przez większość 2022 r. Ewentualne nadwyżki zaliczki powstające w początkowych miesiącach 2022 r. będą kompensowane przez zaliczki pobierane w kolejnych miesiącach tego roku.
Art. 53a ust. 8 ustawy PIT umożliwi płatnikowi pobór zaliczki wg zasad Polskiego Ładu w przypadku, gdy wykorzystywane oprogramowanie nie będzie gotowe przed wejściem w życie przepisów i następnie dokonanie zwrotu nadwyżki zaliczki podatnikowi niezwłocznie po obliczeniu zaliczki według mechanizmu opisanego w art. 53a ust. 1 ustawy PIT.
Projektodawca podkreśla, że zaproponowane w art. 53a ustawy PIT rozwiązanie jest korzystne dla podatników. Zaproponowany mechanizm gwarantuje, że w przypadkach wskazanych w art. 53a ust. 1 ustawy PIT podatnik zapłaci część zaliczki w okresie późniejszym. Wprowadzenie takiego rozwiązania Ministerstwo w związku z tym uznaje za zgodne z zasadami demokratycznego państwa prawnego.
Zmiany mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
LINK do procesu ustawodawczego.
Photo by Mikhail Nilov on Pexels.com
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.