Ministerstwo opublikowało objaśnienia z 29 kwietnia 2021 r. dotyczące zasad ustalania miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencji podatkowej) osób fizycznych w Polsce zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa PIT) oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i 2a ustawy PIT. Celem objaśnień jest przedstawienie sposobu prawidłowego wypełnienia obowiązków podatkowych przez osoby fizyczne w Polsce.
Ministerstwo wyjaśnia w Objaśnieniach szczegółowo pojęcie ośrodka interesów życiowych. Istnienie w Polsce takiego ośrodka oznacza posiadanie ścisłych powiązań osobistych lub gospodarczych z Polską. Każda z tych przesłanek podlega samodzielnej ocenie, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że podatnik posiada ośrodek interesów życiowych w Polsce. Centrum, czyli „skoncentrowanie” interesów osobistych, należy rozumieć jako miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej, politycznej, itp. W praktyce, czynnikiem branym najczęściej pod uwagę jest obecność w Polsce współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci. W związku z tym, wyjazd do innego państwa wraz z całą rodziną w większości przypadków powodować będzie przeniesienie centrum interesów osobistych do tego państwa. Natomiast wyjazd do pracy za granicę, podczas gdy małżonek oraz dzieci pozostają w Polsce, powodować będzie najczęściej utrzymanie centrum interesów osobistych na terytorium Polski. W przypadku osób żyjących samodzielnie należy w szczególności uwzględnić, w którym państwie prowadzone jest samodzielne gospodarstwo domowe i w którym państwie podatnik uczestniczy w życiu towarzyskim, kulturalnym lub politycznym.
Objaśnienia zawierają liczne przykłady. W zakresie centrum interesów osobistych podano przykład:
Pani Grażyna od urodzenia jest zameldowana w domu rodziców w Katowicach. Trzy lata temu wyjechała do Wielkiej Brytanii. Nie wymeldowała się z mieszkania rodziców. W Wielkiej Brytanii pani Grażyna pracuje i mieszka wraz z partnerem w wynajętym mieszkaniu. W tym państwie toczy się jej codzienne życie, uczęszcza do klubu fitness, do kina, teatru, spotyka się z przyjaciółmi i jest objęta opieką medyczną. Do Polski wraca jedynie aby odwiedzić rodziców podczas świąt lub urlopu. Czy pani Grażyna przeniosła centrum interesów osobistych do Wielkiej Brytanii?
Tak. Pani Grażyna nie zachowała ścisłych powiązań osobistych z Polską. Nie ma znaczenia fakt, iż jest wciąż zameldowana w mieszkaniu rodziców. Pani Grażyna utworzyła swoje nowe ognisko domowe w mieszkaniu, w którym w sposób stały mieszka z partnerem w Wielkiej Brytanii. W związku z tym, jej centrum interesów osobistych znajduje się w Wielkiej Brytanii.
Ministerstwo wyjaśnia też rozumienie pojęcia centrum interesów gospodarczych – tj. miejsca, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.
Wskazano też przykłady.
Pan Marek od dwóch lat przebywa przez część roku we Francji. Od wielu lat pan Marek prowadzi w Polsce dobrze prosperujący warsztat samochodowy, który pod jego nieobecność jest doglądany przez brata lub rodziców. W Polsce posiada dom oraz dwa samochody, które są rozliczane w ramach prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej. Warsztat samochodowy jest jedynym źródłem dochodu pana Marka. Osiągany dochód jest gromadzony na rachunku w polskim banku. We Francji pan Marek również otworzył konto bankowe, na które regularnie przekazywane są środki potrzebne mu na życie we Francji. Czy centrum interesów gospodarczych pana Marka pozostało w Polsce?
Tak. Pan Marek posiada na terytorium Polski jedyne źródło swojego dochodu. Majątek nieruchomy w postaci domu i warsztatu samochodowego, które są jego własnością, znajdują się również w Polsce. Tu także pozostał główny majątek ruchomy pana Marka, tj.samochody, wyposażenie domu. Środki finansowe gromadzone są w polskim banku. Okoliczności te wskazują, na utrzymanie przez pana Marka silnych powiązań gospodarczych z Polską.
Pani Lena trzy lata temu wyjechała do Czech. We Wrocławiu, gdzie mieszkała przed wyjazdem, wciąż posiada duże mieszkanie, które wynajmuje. Środki z wynajmu mieszkania gromadzone są na polskim rachunku bankowym. W Czechach pani Lena pracuje na podstawie umowy o pracę u czeskiego pracodawcy. Wynagrodzenie za pracę jest przelewane na konto prowadzone w czeskim banku. Pani Lena posługuje się telefonem zarejestrowanym u czeskiego operatora telefonii komórkowej oraz kupiła samochód, który zarejestrowała w tym państwie. W Czechach pani Lena mieszka w kupionym przez siebie mieszkaniu, przy czym środki na jego zakup uzyskała w drodze kredytu zaciągniętego w czeskim banku. Czy centrum interesów gospodarczych pani Leny znajduje się w Polsce?
Nie. Pani Lena ma silne powiązania gospodarcze z Czechami. W tym państwie posiada mieszkanie, samochód, telefon oraz spłaca kredyt udzielony przez czeski bank. W tym państwie znajduje się też główne źródło jej dochodu. W Polsce pani Lena również posiada majątek w postaci wynajmowanego mieszkania, ale stanowi on jedynie dodatkowe źródło jej dochodu. Wobec powyższego, należy uznać, że centrum interesów gospodarczych pani Leny położone jest w Czechach.
W 2020 r. pani Renata wyjechała do pracy do Hiszpanii. W tym państwie przebywała 8 miesięcy. W Polsce w ich wspólnym domu mieszkał jej mąż oraz dzieci. Z uwagi na posiadanie ośrodka interesów życiowych w Polsce, pani Renata jest traktowana jako polski rezydent podatkowy za ten rok. W Hiszpanii, pani Renata również została uznana za rezydenta podatkowego, gdyż zgodnie z hiszpańskimi przepisami rezydentem jest każdy, kto przebywa w tym państwie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W którym państwie pani Renata powinna rozliczyć jako rezydent podatkowy dochody uzyskane w 2020 r.? W Polsce. Obydwa państwa mają prawo uznać panią Renatę za rezydenta podatkowego, ponieważ spełniła krajowe kryteria dla uzyskania rezydencji podatkowej w każdym z państw. W przypadku podwójnej rezydencji podatkowej, konflikt między państwami należy rozstrzygnąć w oparciu o reguły kolizyjne, zawarte w art. 4 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Hiszpanią. Pierwszym kryterium rozstrzygającym jest ustalenie, w którym państwie pani Renata ma stałe miejsce zamieszkania. W tym przypadku ustalenie państwa rezydencji podatkowej zgodnie z kryterium pierwszym nie było możliwe. Kolejnym kryterium jest ustalenie, z którym państwem pani Renata ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych). To kryterium pozwala rozstrzygnąć konflikt rezydencji, gdyż w Polsce pani Renata posiada dom, męża oraz dzieci. Ośrodek interesów życiowych położony jest więc w Polsce i w związku z tym pani Renata powinna rozliczyć się w Polsce z całości dochodów na zasadach nieograniczonego obowiązku podatkowego.
Link do objaśnień
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.