Pandemia COVID-19 zmusiła rządy do podjęcia bezprecedensowych środków, takich jak ograniczenie podróżowania i wprowadzenie rygorystycznych wymogów kwarantanny. W tym trudnym kontekście większość krajów wdraża pakiety stymulacyjne, w tym środki wspierające zatrudnienie, na przykład przejmując na siebie ciężar niezapłaconych wynagrodzeń w imieniu firm dotkniętych ekonomicznymi skutkami pandemii COVID-19. W wyniku tych ograniczeń wielu pracowników transgranicznych nie jest w stanie fizycznie wykonywać swoich obowiązków w kraju zatrudnienia. Mogą być zmuszeni do pozostania w domu i telepracy lub mogą zostać zwolnieni z powodu wyjątkowych warunków ekonomicznych. Ta bezprecedensowa sytuacja rodzi wiele problemów podatkowych, zwłaszcza gdy w równaniu występują elementy transgraniczne; na przykład pracownicy transgraniczni lub osoby, które nie mogą opuścić kraju, który nie jest ich krajem zamieszkania. Kwestie te mają wpływ na prawo danego kraju do opodatkowania, które jest obecnie regulowane przepisami międzynarodowych umów podatkowych (umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Na prośbę zainteresowanych krajów Sekretariat OECD wydał wytyczne obejmujące tę problematykę.
Zajęto się tam m.in. takimi kwestiami jak:
- Obawy związane z tworzeniem stałych zakładów
- Domowe biuro a PE
- Agencja a PE
- Plac budowy a PE
- Obawy związane ze statusem siedziby firmy (miejscem faktycznego zarządzania)
- Obawy związane z pracownikami transgranicznymi
- Obawy związane ze zmianą statusu pobytu osób np. rezydencji dla celów podatkowych czy czasu przebywania w danym kraju.
W zakresie popularnej obecnie pracy zdalnej OECD wskazuje, że możliwa jest sytuacja gdy osoba pracuje w kraju („obecnym kraju ojczystym”) i uzyskała tam status rezydenta, ale tymczasowo wraca do „poprzedniego kraju ojczystego” z powodu sytuacji Covid-19. Może ona albo nigdy nie utracić statusu rezydenta swojego poprzedniego kraju ojczystego na mocy ustawodawstwa krajowego, albo mogą odzyskać status rezydenta po powrocie. Sekretariat OECD wskazuje, że jest mało prawdopodobne, aby dana osoba odzyskała status pobytu w związku z czasowym i wyjątkowym pobytem w poprzednim kraju pochodzenia. Ale nawet jeśli osoba jest lub zostanie rezydentem na takich zasadach, jeśli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie, osoba ta (zdaniem Sekretariatu OECD) nie zostanie rezydentem tego kraju na mocy umowy podatkowej z powodu takiego czasowego przeniesienia.
OECD zauważa, że reguły traktatowe (art. 4 konwencji modelowej) dają niepewny skutek, ponieważ przywiązanie osoby do poprzedniego kraju ojczystego jest silne. W przypadkach, gdy relacje osobiste i gospodarcze w obu krajach są bliskie, ale dotychczas z analizy danej umowy uznawano rezydencję obecnego państwa macierzystego, fakt, że osoba przeniosła się do poprzedniego kraju w czasie kryzysu związanego z COVID-19 może grozić zachwianiem równowagi w kierunku poprzedniego kraju macierzystego. Zwykle decyduje się o tym na podstawie testu „miejsca stałego pobytu”. Jednak zgodnie z pkt 19 komentarza OECD, miejscem zwykłego pobytu osoby jest miejsce, w którym dana osoba zwykle mieszkała, w tym sensie, że była zwyczajowo lub zwykle obecna; test nie będzie pozytywny przez proste określenie, w którym z dwóch umawiających się państw dana osoba spędziła więcej dni w tym okresie. „Miejsce zamieszkania” odnosi się do częstotliwości, czasu trwania i regularności pobytów, które są częścią ustalonej rutyny życia jednostki. Ponadto określenie zwykłego miejsca pobytu musi obejmować dostatecznie długi okres czasu, aby można było ustalić częstotliwość, czas trwania i regularność pobytów, które są częścią ustalonej rutyny życia jednostki.
„Ponieważ kryzys Covid-19 to okres poważnych zmian i wyjątkowych okoliczności, w perspektywie krótkoterminowej administracje podatkowe i właściwe organy będą musiały wziąć pod uwagę bardziej normalny okres podczas oceny statusu rezydenta danej osoby” – konkluduje sekretariat OECD.
Analiza wskazuje też, że w przypadku przekroczenia określonych w umowie dni przebywania w danym kraju, wynagrodzenia mogą być też opodatkowane w kraju, w którym pracownik przebywa z uwagi na epidemię. Wskazuje się też, że zastosowanie znajdą właściwe w umowie metody unikania podwójnego opodatkowania. W analizie czytamy: „gdyby kraj, w którym wcześniej wykonywana była praca, utracił swoje prawo do opodatkowania w następstwie stosowania art. 15, pracodawcy i pracownicy mieliby dodatkowe trudności z przestrzeganiem przepisów. Pracodawcy mogą mieć obowiązki potrącenia podatku, które nie są już oparte na podstawowym prawie do opodatkowania. W związku z tym należałoby je zawiesić lub znaleźć sposób na zwrot podatku pracownikowi. Pracownik miałby również nowe lub zwiększone zobowiązanie w państwie zamieszkania, co wiązałoby się z zwrotem tego dochodu. Wyjątkowe okoliczności wymagają wyjątkowego poziomu koordynacji między krajami w celu złagodzenia kosztów przestrzegania przepisów i kosztów administracyjnych ponoszonych przez pracowników i pracodawców związanych z przymusową i tymczasową zmianą miejsca wykonywania pracy. OECD współpracuje z krajami w celu złagodzenia nieplanowanych skutków podatkowych i potencjalnych nowych obciążeń wynikających ze skutków kryzysu Covid-19.”
PE – stały zakład
Niektóre firmy mogą obawiać się, że ich pracownicy przenieśli się do krajów innych niż kraj, w którym regularnie pracują, i że praca z ich domów podczas kryzysu COVID-19 stworzy dla nich „stały zakład” (PE) w tych krajach, co spowodowałoby powstanie nowych wymogów dotyczących składania wniosków i obowiązków podatkowych.
Sekretariat OECD stanął na stanowisku, że jest mało prawdopodobne, aby sytuacja COVID-19 spowodowała jakiekolwiek zmiany w ocenie PE. Wyjątkowa i czasowa zmiana lokalizacji, w której pracownicy wykonują zatrudnienie z powodu kryzysu COVID-19, np. praca w domu, nie powinna stwarzać nowych PE dla pracodawcy. Podobnie tymczasowe zawieranie umów w domu pracowników lub agentów z powodu kryzysu COVID-19 nie powinno tworzyć PE dla przedsiębiorstw. Plac budowy PE nie zostałby uznany za przestający istnieć z chwilą przerwania pracy.
Jednakże próg wymagany przez prawo krajowe (w tym ustawodawstwo stanowe / prowincjonalne) do rejestracji dla celów podatkowych może być niższy niż próg mający zastosowanie na mocy umowy podatkowej, a zatem może powodować konieczność rejestracji podatku dochodowego od osób prawnych. Ponadto nie wszystkie podatki dochodowe są objęte obowiązującą umową o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. Stanowe podatki dochodowe w Stanach Zjednoczonych Ameryki). Zachęca się zatem administracje podatkowe do udzielania wskazówek dotyczących stosowania wymogów dotyczących progów wynikających z prawa krajowego, składania wniosków krajowych i innych wskazówek w celu zminimalizowania lub wyeliminowania nadmiernie uciążliwych wymogów zgodności dla podatników w kontekście kryzysu związanego z COVID-19.
Na przykład irlandzki Urząd Skarbowy wydał wytyczne dotyczące ignorowania obecności osoby fizycznej w Irlandii – i tam, gdzie ma to zastosowanie, w innej jurysdykcji – do celów podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku spółki, w której osoba fizyczna jest pracownikiem, dyrektorem, usługodawcą lub agenta, jeśli okaże się, że taka obecność wynika z ograniczeń podróży związanych z COVID – 19. Osoba fizyczna i firma powinni prowadzić rejestr faktów i okoliczności związanych z obecnością w państwie.
Ogólnie rzecz biorąc, zakład pracy musi mieć pewien stopień trwałości i znajdować się w dyspozycji przedsiębiorstwa, aby można było uznać to miejsce za stałe miejsce prowadzenia działalności, przez które działalność tego przedsiębiorstwa jest prowadzona w całości lub w części. Paragraf 18 Komentarza do Artykułu 5 Modelu OECD wyjaśnia, że nawet jeśli część działalności przedsiębiorstwa może być prowadzona w miejscu takim jak biuro osoby fizycznej, nie powinno to prowadzić do wniosku, że jest to lokalizacja zbycie tego przedsiębiorstwa tylko dlatego, że ta lokalizacja jest używana przez osobę (np. pracownika), która pracuje dla przedsiębiorstwa. Prowadzenie sporadycznej działalności gospodarczej w domu pracownika nie czyni go miejscem do dyspozycji przedsiębiorstwa. Ponadto, aby biuro domowe było PE dla przedsiębiorstwa, musi być używane w sposób ciągły do prowadzenia działalności gospodarczej, a przedsiębiorstwo generalnie musi wymagać od osoby fizycznej korzystania z tej lokalizacji do prowadzenia działalności gospodarczej.
Podczas kryzysu COVID-19 osoby, które pozostają w domu, aby pracować zdalnie, robią to zazwyczaj w wyniku dyrektyw rządowych: jest to siła wyższa, a nie wymóg przedsiębiorstwa. Dlatego biorąc pod uwagę niezwykły charakter kryzysu COVID-19 i na ile z czasem nie staje się on nową normą, to praca w domu (tj. w biurze domowym) nie stworzyłaby PE dla firmy / pracodawcy, ponieważ taka działalność nie ma wystarczającego stopnia trwałości lub ciągłości lub ponieważ, z wyjątkiem tego jednego pracownika, przedsiębiorstwo nie ma dostępu ani kontroli nad domowym biurem. Ponadto zapewnia biuro, które w normalnych warunkach jest dostępne dla swoich pracowników.
Link do analizy.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.