Do Sejmu wpłynął projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, nazywany roboczo tarczą 4.0. Kary i odszkodowania trafią do kosztów a termin w uldze na złe długi zostanie skrócony. Przesunięto też obowiązki w zakresie raportowania schematów podatkowych (MDR). Ponadto, więcej darowizn będzie można odliczyć od podstawy obliczania podatku dochodowego. Będzie to dotyczyć m.in. darowizn przekazanych na rzecz domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej. Od podatku będzie można odliczyć także darowizny rzeczowe w formie komputerów (zdatnych do użytku i nie starszych niż 3 lata), przekazanych od 1 stycznia do 30 września 2020 r., m.in. placówkom oświatowym.
Podatki dochodowe
Darowizny
Zmiany umożliwią odliczenie od podstawy obliczenia podatku (również przy obliczeniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy) darowizn:
- przekazanych na rzecz domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- noclegowni,
- schroniska dla osób bezdomnych, w tym z usługami opiekuńczymi,
- ośrodka wsparcia,
- rodzinnego domu pomocy,
- domu pomocy społecznej.
Ulga na złe długi
Projekt przewiduje dla podatników ponoszących negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu epidemii COVID-19 możliwość skorzystania z ulgi na złe długi, w zakresie odliczania wierzytelności, począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta – obecnie w ustawie o PIT i CIT okres ten wynosi 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty.
Przewiduje się również wprowadzenie ulgi dla podatników, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek i ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu epidemii COVID-19. Podatnicy ci będą mogli zmniejszyć zaliczkę należną o niezapłaconą wierzytelność za miesiąc, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.
Darowizny laptopów i tabletów do szkół – odliczenie od podstawy podatku
Nowela wprowadza możliwość odliczenia przez podatników CIT i PIT, w tym podatników prowadzących działalność gospodarczą (na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej lub liniowej 19% stawki podatku), darowizn rzeczowych w formie laptopów i tabletów (zdatnych do użytku i nie starszych niż 3 lata) przekazanych od 1 stycznia 2020 r. do 30 września 2020 r. wskazanym w przepisie podmiotom.
Warunkiem odliczenia jest udokumentowanie przekazanej darowizny dowodem, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.
Zaliczenie do kosztów darowizn na walkę z COVID-19
Nowela umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kosztu wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw, które następnie podatnik przekaże w formie darowizny np. na przeciwdziałanie epidemii COVID-19 podmiotom wykonującym działalność leczniczą albo np. przekaże tablet placówce oświatowej. Dodawany przepis znajdzie zastosowanie, jeżeli darowizna zostanie dokonana w terminie od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r.
W zakresie PIT, zmiana w art. 52za polega na wyłączeniu z przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wartości darowizn otrzymanych od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. przez placówki medyczne (m.in. szpitale) oraz placówki oświatowe, w związku z epidemią COVID-19, które nie podlegają z tytułu otrzymanych darowizn podatkowi od spadków i darowizn. Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn nie podlega tym samym osoba fizyczna – wspólnik spółki osobowej, która otrzyma taką darowiznę.
Kary i odszkodowania do KUP
Zmiana dotyczy przepisu wyłączającego z kosztów uzyskania przychodów określone kary umowne i odszkodowania. Proponowana w projekcie ustawy zmiana zakłada wyłączenie po spełnieniu warunków wskazanych w przepisie stosowania art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT w odniesieniu do zapłaconych kar umownych i odszkodowań. W wyniku tej zmiany podatnicy będą mogli uwzględnić kary umowne i odszkodowania zapłacone z tytułów wymienionych w tym przepisie na podstawie ogólnej zasady wynikającej z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Analogicznie, na mocy art. 38t. noweli, przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT (wyłączenie z KUP) nie stosuje się do zapłaconych kar umownych i odszkodowań, jeżeli wada dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoka w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług, powstała w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.
MDR – raportowanie schematów przedłużone
Projektowane zmiany w treści art. 31y ustawy (art. 58 pkt 33 projektu) sprowadzają się do tego, aby terminy wskazane w dziale III rozdziale 11a ustawy – Ordynacja podatkowa nie rozpoczynały się, a rozpoczęte podlegały zawieszeniu w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do trzydziestego dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, przy czym w przypadku schematu podatkowego transgranicznego w rozumieniu art. 86a § 1 pkt 12 ustawy – Ordynacja podatkowa nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2020 r. – tzn. w przypadku schematów podatkowych transgranicznych zawieszenie odbywać się będzie na niezmienionych zasadach.
VAT
W kolejnej wersji projektu uwzględniono dodatkowo przesunięcie (dla wszystkich podatników) wejścia w życie przepisów wprowadzających nowy JPK_VAT na 1 października 2020r. Pierwotnie termin obligatoryjnego składania nowego JPK_VAT przesunięty był na 1 lipca 2020 r. Przypominamy, że zastąpi on obowiązek składania deklaracji VAT-7 i VAT-7K.
Specjalne strefy ekonomiczne
Planuje się też uporządkowanie systemu wspierania przedsiębiorców w postaci zwolnień podatkowych. Z uwagi na brak możliwości zmiany granic specjalnych stref ekonomicznych projekt ustawy przewiduje uchylenie art. 5 ust. 4 o SSE, który uprawniał do określenia aktem wykonawczym szczegółowych kryteriów dotyczących obejmowania gruntów statusem specjalnej strefy ekonomicznej. W ust. 3 uchyla się również pkt 1–3 jako konsekwencja powyższej zmiany. Zmiany w art. 19 mają na celu złagodzenie wymagań wobec przedsiębiorców wnioskujących o wygaszenie zezwolenia na prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej. Mając na uwadze przepis art. 17 ust. 5 ustawy o wspieraniu nowych inwestycji, na podstawie którego przesłanką stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o wsparciu jest nieskorzystanie z pomocy publicznej (bez względu na liczbę posiadanych przez przedsiębiorcę decyzji o wsparciu), to zasadne jest analogiczne dostosowanie zmienianego art. 19 ust. 5 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Tym bardziej, że oba ww. przepisy związane są z kolejnością rozliczania decyzji o wsparciu bądź zezwoleń, która zgodnie zarówno z ustawą o wspieraniu nowych inwestycji, jak i ustawą o specjalnych strefach ekonomicznych następuje chronologicznie. Zatem celem projektowanego przepisu jest osiągnięcie stanu, w którym sytuacja prawna przedsiębiorców, posiadających więcej niż jedno zezwolenie, będzie analogiczna do przedsiębiorców posiadających więcej niż jedną decyzję o wsparciu.
Opóźnienia w transakcjach handlowych
Art. 45 noweli, wprowadza zmianę w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Zgodnie z art. 5 w dotychczasowym brzmieniu każdy wierzyciel może naliczyć odsetki dłużnikowi, jeżeli termin zapłaty przekracza 30 dni. Art. 5. w noweli uzyska brzmienie: Jeżeli strony transakcji handlowej, z wyłączeniem podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym, przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel, który nie jest dużym przedsiębiorcą, może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
W uzasadnieniu do „tarczy 4.0” czytamy, że w piśmiennictwie prawniczym oraz w orzecznictwie przewiduje się, że roszczenie o zapłatę odsetek powstaje samoczynnie, a wierzyciel dopiero post factum może zdecydować, czy chce ich dochodzić czy nie. Stanowisko takie rodzi negatywne konsekwencje po stronie dłużników, albowiem organy podatkowe uznają, że odsetki, których zrzekł się wierzyciel, są zobowiązaniem umorzonym i stanowią przychód dłużnika, który należy opodatkować.
Nie jest zasadnym utrzymywanie takiego ochronnego przepisu w stosunku do dużych przedsiębiorców, których ekonomiczna przewaga kontraktowa pozwala na ukształtowanie relacji umownych w sposób odpowiedni dla swoich interesów. Jeśli duży przedsiębiorca będący wierzycielem uznaje za uzasadnione ekonomicznie korzystanie z wydłużonego terminu zapłaty dla swoich dłużników, przepisy nie powinny mu tego ograniczać.
Powyższe okoliczności ograniczają dużym przedsiębiorcom możliwość pomocy swoim „mniejszym” dłużnikom. Wydłużenie terminów płatności może niejednokrotnie uratować małych odbiorców usług i towarów.
Art. 5 ustawy miał na celu ochronę wierzycieli przed kredytem kupieckim wymuszanym przez silniejszą stronę umowy. Przedmiotem ochrony są tutaj przede wszystkim prawa przedsiębiorców innych niż duzi, albowiem to w ich przypadku może dojść do problemów z płynnością finansową wynikających z wydłużonych terminów zapłaty. Trudno natomiast zakładać, że mały przedsiębiorca może wymusić na dużym przedsiębiorcy udzielenie długiego terminu zapłaty. Wydłużony termin zapłaty nie zagrozi też na ogół finansom dużego przedsiębiorcy.
Dyspozycja art. 5 ustawy nie może ulec zmianie w drodze umowy, albowiem art. 13 ustawy przewiduje sankcję nieważności postanowień umownych sprzecznych z art. 5.
Projektodawca zatem argumentuje, że zmiana art. 5 rozwiąże ręce wierzycielom będącym dużymi przedsiębiorcami oraz uwolni dłużników z sektora MŚP od ewentualnych negatywnych podatkowych skutków wydłużenia terminu płatności.
EDIT: USTAWA z dnia 4 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 została uchwalona 4 czerwca 2020r. i przekazana do Senatu.
Link do procesu legislacyjnego
Więcej informacji na stronie rządowej.
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.