2 kwietnia Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie możliwości zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków lub ich części posiadanych przez Ośrodek Sportu. Ośrodek ten jest instytucją gospodarki budżetowej, posiadającą osobowość prawną, utworzoną w celu realizacji zadań publicznych z zakresu kultury fizycznej. Toczył on spór z Burmistrzem Miasta (organem podatkowym). W ramach prowadzonej działalności Ośrodek udostępnia między innymi obiekty sportowe do bezpłatnego korzystania przez stowarzyszenia, których celem statutowym jest prowadzenie działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury i sportu. Dodatkowo Ośrodek Sportu zajmuje się utrzymaniem obiektów sportowych i zarządzaniem nimi, a także przygotowaniem sportowym reprezentantów Rzeczpospolitej Polskiej do wzięcia udziału w międzynarodowych zawodach sportowych.
Dla potrzeb prowadzonej działalności, na podstawie art. 29 ust. 1a ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 176, dalej: u.o.s.), Ośrodek Sportu może otrzymywać od ministra właściwego ds. kultury fizycznej dotację celową na realizację, zadań publicznych związanych z zapewnieniem warunków organizacyjnych, ekonomicznych i technicznych do szkolenia sportowego. Dodatkowo działalność taka, na mocy wspomnianej ustawy, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm., dalej: u.s.d.g.). Ośrodek stanął na stanowisku, iż może zastosować zwolnienie od podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm., dalej: u.p.o.l) dla wszystkich posiadanych gruntów, budynków lub ich części, o których mowa w tym przepisie, bowiem w świetle art. 29 ust. 1a i 1b u.o.s., z mocy prawa nie są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę brzmienie art. 29 ust. 1a i 1b u.o.s., zdaniem Ośrodka Sportu jego budowle nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Ośrodek Sportu argumentował ponadto, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 u.p.o.l., zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty, budynki lub ich części zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży. Z treści powyższego przepisu wynika zdaniem Ośrodka Sportu, że wyłączone ze zwolnienia od podatku od nieruchomości zostały grunty, budynki lub ich części, jeżeli są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei przepisu art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. wynika, że opodatkowaniu podlegają grunty, budynki i budowle lub ich części związane jedynie z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast działalność gospodarcza jest definiowana w art. 1a ust. 1 pkt 4 u.p.o.l., który stanowi, że działalnością gospodarczą jest działalność, o której mowa w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Z dniem 22 września 2015 r. weszły w życie przepisy ust. 1a i 1b dodane do art. 29 znowelizowanej ustawy a dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1321). Ośrodek Sportu wskazał, że biorąc pod uwagę, że w świetle art. 29 ust. 1b u.o.s. jego działalność nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – tożsame rozumienie pojęcia „działalności gospodarczej” przewiduje również ustawa o podatkach i opłatach lokalnych – zwolnienie od podatku będzie miało zastosowanie w przypadku gruntów, budynków lub ich części do niego należących. Ośrodek wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. A contrario opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają budowle, które nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Podmiot prowadzący działalność gospodarczą
Burmistrz, jak również obie instancje sądowe, uznały stanowisko Ośrodka Sportu za nieprawidłowe. Burmistrz zwrócił uwagę, że instytucja gospodarki budżetowej podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Zdaniem organu, przesądza to o jej statusie prawnym. Niewątpliwie okoliczność ta będzie również determinowała, przynajmniej w pewnym zakresie, zasady opodatkowania nieruchomości i obiektów budowlanych Ośrodka Sportu. Zdaniem Burmistrza, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od nieruchomości jest zajęcie przedmiotu opodatkowania przez stowarzyszenie na prowadzenie określonej działalności wśród dzieci i młodzieży. Nie ma przy tym znaczenia, kto jest właścicielem przedmiotu opodatkowania. Kluczowe znaczenie ma fakt wyłącznego wykorzystywania gruntu i budynku przez stowarzyszenie na wskazaną w art. 7 ust. 1 pkt 5 u.p.o.l. działalność. A contrario ze zwolnienia od podatku nie może korzystać grunt i budynek, który jest w posiadaniu podmiotu nie mającego statusu stowarzyszenia, nawet w przypadku, gdy prowadzi on działalność wśród dzieci i młodzieży, w zakresie między innymi kultury fizycznej.
Zarówno WSA jak i NSA podzieliły to stanowisko. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wykonując zadania, które wykonywać może również inny podmiot w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, instytucja gospodarki budżetowej musi zostać uznana za podmiot prowadzący taką działalność gospodarczą. Przyjęcie odmiennego założenia prowadziłoby do zakłócenia konkurencji, co byłoby działaniem niedopuszczalnym. Instytucja gospodarki budżetowej może zostać uznana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli jej działalność będzie odpowiadać definicji działalności gospodarczej, określonej w u.s.d.g.. W rozumieniu przepisów tej ustawy działalnością gospodarczą jest każda działalność, która wykonywana jest w celu zarobkowym, ma charakter zorganizowany i ciągły. Nie ma przy tym znaczenia, jaki podmiot ją wykonuje. Odpłatne świadczenie usług przez skarżącego na przykład w związku organizacją zawodów sportowych, czy też udostępnianie bazy sportowej, wyczerpuje kryterium ukierunkowania na osiągnięcie zysku. Niewątpliwie działalność skarżącego ma charakter zorganizowany i ciągły, co pozwala na zaliczenie go do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Dodatkowo organ interpretacyjny ustalił, że skarżący jest przedsiębiorcą. Poza sporem pozostaje, że polskie prawo uzależnia podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej od uzyskania wpisu w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, albo w ewidencji działalności gospodarczej. Z chwilą uzyskania takiego wpisu, dany podmiot formalnie staje się przedsiębiorcą. Nie ma przy tym znaczenia dokonywanie podziału na pojęcie „przedsiębiorcy” w ujęciu formalnym lub materialnym. Tak więc obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców przesądza o statusie prawnym skarżącego jako przedsiębiorcy. W związku z tym sam fakt posiadania gruntów, budynków lub ich części przez przedsiębiorcę lub przez inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, upoważnia do zastosowania stawek jak dla gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie jest też istotne, w jakich celach są one wykorzystywane. Skarżący powinien zatem od wszystkich gruntów, budynków i budowli (z wyjątkiem wyłączeń wskazanych w u.p.o.l.) płacić podatek od nieruchomości według stawek, jak dla przedmiotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Ocena prawa do zwolnienia
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 u.p.o.l. nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży.
Zwolnienie to ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Obejmuje określone nieruchomości lub ich części, jeżeli są one zajęte przez wskazany podmiot (stowarzyszenie) na wyłącznie oznaczony cel (statutową działalność wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, bądź obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży). Wskazany przepis, w powołanym powyżej brzmieniu, obowiązuje od dnia 1 stycznia 2016 r. W porównaniu do wcześniejszej jego treści, obowiązującej do dnia 31 grudnia 2015 r., ustawodawca wprowadził słowo „wyłącznie”, przy pomocy którego w dość istotny sposób zawęził (ograniczył) cel, na który przedmiotowe nieruchomości (lub ich części) mogą być wykorzystywane (prowadzenie przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, a także obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży). Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie budzi najmniejszych wątpliwości, że użycie przez ustawodawcę partykuły „wyłącznie” oznacza odniesienie komunikowanego w zdaniu stwierdzenia do tych obiektów i rzeczy, które są w tym zdaniu wymienione (por. Słownik języka polskiego PWN, http://www.sjp.pwn.pl). Warunkiem zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5 u.p.o.l., jest zatem to, aby grunty, budynki lub ich części były zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży. Wykorzystanie natomiast tych nieruchomości (lub ich części) dla innych podmiotów (np. osób dorosłych, osób prawnych) oznacza, że nie zostaną spełnione warunki zwolnienia – argumentował NSA.
Sygnatura II FSK 1162/17
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.