8 marca 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację w niezwykle aktualnej obecnie sprawie konieczności rozliczenia odwrotnego obciążenia w przypadku projektów parasolowych dotyczących Odnawialnych Źródeł Energii (takich jak montaż instalacji fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych, pomp ciepła). Warto się z nią zapoznać, gdyż Gminy zwykle – w ramach problematyki OZE – mają wątpliwości w zakresie prawa do odliczenia czy tez obowiązku opodatkowania dotacji. Zaś kwestia rozliczenia odwrotnego obciążenia jest przez nie często pomijana co prowadzi do błędów.
Sprawa dotyczyła Gminy, która zawarła wraz ze Stowarzyszeniem pełniącym rolę Lidera projektu oraz kilkoma innymi Gminami, umowę partnerstwa na realizację projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 Oś 4 Regionalna Polityka energetyczna w ramach działania 4.1 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, Poddziałanie 4.1.1. Rozwój Infrastruktury produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
Gmina będzie realizowała projekt na terenie swojego obszaru a Lider będzie występował w roli beneficjenta (wnioskodawcy) wobec Instytucji Zarządzającej, w tym m.in. podpisze umowę o dofinansowanie, będzie monitorował realizację projektu, składał wniosek o płatność i otrzyma dofinansowanie, które następnie przekaże Gminie w części jej dotyczącej i w wysokości określonej w harmonogramie.
Instalacje będą montowane na budynkach mieszkalnych stanowiących własność prywatną mieszkańców Gminy, biorących udział w Projekcie. Po zakończeniu montażu instalacji OZE, pozostaną one własnością Gminy do końca okresu trwałości projektu. Po okresie utrzymania trwałości projektu wszystkie instalacje zostaną przekazane na własność właścicielom nieruchomości bez odrębnej odpłatności oprócz tej, która została już przez mieszkańca poniesiona na podstawie zawartej umowy. Gmina będzie pobierała wkład własny od mieszkańców biorących udział w projekcie z obszaru gminy na podstawie podpisanych umów. Lider projektu ogłaszał będzie przetargi na prace budowlano-montażowe instalacji odnawialnych źródeł energii w zakresie: a. instalacji fotowoltaicznej (panele fotowoltaiczne) przeznaczonej do produkcji energii elektrycznej, b. instalacji solarnej (kolektory słoneczne) przeznaczonej do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania c.w.u., c. pompy powietrznej do c.o. oraz c.w.u. przeznaczonej do produkcji energii cieplnej na potrzeby centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, d. pompy powietrznej do c.w.u. przeznaczonej do produkcji energii cieplnej na potrzeby podgrzewania wody użytkowej.
Realizując przedmiotową usługę na rzecz mieszkańca, Gmina będzie posiłkować się podmiotami trzecimi, tj. firmami, które będą na jej zlecenie na podstawie przeprowadzonego postępowania przetargowego wykonywać oraz montować instalacje. Firmy te będą czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT i nie będą posiadały umów bezpośrednio z mieszkańcami, a swoje czynności będą wykonywać bezpośrednio na zlecenie Lidera lub Gminy. Równocześnie, to Gmina przez okres trwałości projektu oraz zgodnie z postanowieniami umowy o wzajemnych zobowiązaniach, będzie inwestorem oraz właścicielem instalacji. Według kwalifikacji PKWiU usługi świadczone przez wykonawców na rzecz Gminy w zakresie montażu instalacji fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych na potrzeby mieszkańców związane z:
- wykonaniem i montażem na budynku konstrukcji pod panele fotowoltaiczne,
- instalowaniem i połączeniem paneli fotowoltaicznych,
- montażem inwertera i połączeniem go z panelami fotowoltaicznymi – mieszczą się w ugrupowaniu PKWiU 33.20.50.0 – „Usługi Instalowania Urządzeń Elektrycznych”.
Nabywane przez Wnioskodawcę usługi montażu pomp ciepła w ramach realizacji projektu opisanego we wniosku, Wnioskodawca kwalifikuje jako roboty związane z wykonaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych – symbol PKWiU: 43.22.12-00. Nabywane przez Wnioskodawcę usługi kolektorów słonecznych w ramach realizacji projektu opisanego we wniosku, Wnioskodawca kwalifikuje jako roboty związane z wykonaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych – symbol PKWiU: 43.22.12-00.
Organ interpretacyjny wskazał, że zgodnie z poz. 7.3 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) – dalej: „PKWiU”, zaliczanie danego produktu do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta (względnie usługodawcy). Wynika to z faktu, że właśnie producent (usługodawca) posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi. Organ powołał przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, który wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- a. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
- b. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy). Stosownie do art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Ww. załącznik nr 14 do ustawy, zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług budowlanych identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), podlegających mechanizmowi odwróconego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.
Organ przyznaje, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „podwykonawca”, w związku z tym dla prawidłowego rozumienia tego terminu wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika języka polskiego PWN, podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008).
Rozliczanie podatku na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia ma zastosowanie jeśli spełnione są następujące warunki:
- świadczenie dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi tam symbolami PKWiU,
- usługodawca i usługobiorca są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
- sprzedaż u usługodawcy nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy,
- usługodawca świadczy usługi jako podwykonawca, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usług.
Biorac powyższe pod uwagę organ konkluduje, że w odniesieniu do nabywanych od wykonawców usług montażu instalacji fotowoltaicznych sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 33.20.50.0, nie zostaną spełnione przesłanki warunkujące zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.
Jednak Gmina będzie nabywać również usługi montażu kolektorów słonecznych i pomp ciepła, które mieszczą się w ugrupowaniu PKWiU pod symbolem 43.22.12-00 – roboty związane z wykonaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Wobec powyższego Gmina wykonując usługę budowlaną polegającą na montażu kolektorów słonecznych i pomp ciepła na rzecz jej mieszkańców będzie działać w charakterze głównego wykonawcy. Z tego względu Mieszkaniec, a nie Gmina, jest podmiotem zlecającym i oczekującym wykonania na własnej nieruchomości przedmiotowych usług budowlanych (tj. inwestorem). W tym przypadku fakt przeniesienia przez Gminę prawa do własności ww. instalacji po upływie okresu trwania Projektu nie wpływa na określenie jej pozycji jako inwestora. Przedmiotem czynności wykonywanych przez Gminę nie będzie bowiem samo przekazanie prawa własności opisanych instalacji lecz świadczenie usługi budowlanej polegającej na wykonaniu ww. instalacji. Fakt, że mieszkańcy decydują się przystąpić do projektu i zrealizować inwestycję na preferencyjnych warunkach nie powoduje, że tracą status inwestorów na rzecz Gminy. Zatem, Gmina jako główny wykonawca nabywając od podmiotu trzeciego, działającego w tym przypadku w charakterze podwykonawcy, usługi budowlano-montażowe, polegające na wykonaniu prac montażowych pomp ciepła oraz kolektorów słonecznych, dla których to usług Wnioskodawca wskazał symbol PKWiU 43.22.12.00 (usługi zostały wymienione w poz. 25 załącznika nr 14 do ustawy), zobowiązana będzie do ich opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 17 ust. 1h ustawy.
Wobec powyższego, organ uznaje, że w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji w rozliczeniach dokonywanych pomiędzy Gminą a wykonawcą wykonującym roboty budowlano-montażowe sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 43.22.12.0 znajdzie zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.
Sygn. 0111-KDIB3-1.4012.936.2018.2.MSO
Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.