Aktualności podatkowe, Aktualności samorządowe

Aktualności: Zaostrzenie sankcji podatkowych – nowelizacja Kodeksu Karnego-Skarbowego autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości

10 grudnia Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało projekt zmian w ustawie Kodeks Karny Skarbowy. Jest to kolejna nowelizacja w ramach w tzw. uszczelniania systemu podatkowego oraz egzekwowania innych, należnych Skarbowi Państwa danin publicznoprawnych. Zdaniem MS na potrzebę dokonania zmian wskazuje praktyka organów podatkowych. Postulują one wprowadzenie regulacji rozluźniających (ich zdaniem) nazbyt sztywne zasady postępowania, nie gwarantujące szybkiej, a nade wszystko skutecznej reakcji na fakt popełnienia przestępstwa czy wykroczenia karnoskarbowego. W projekcie proponuje się wprowadzenie szeregu zmian zarówno w części materialnej, jak i procesowej.

Zmiany te to m.in.:

  • Likwidacja możliwości złożenia przez podatnika tzw. czynnego żalu po rozpoczęciu przez organ czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. MS argumentuje, iż aktualnie często brak jest możliwości ścigania sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń ujawnionych w trakcie kontroli przeprowadzonej co prawda przez uprawniony organ, jednak inny niż organ ścigania. Sprawcy mogą bowiem skutecznie uchylić się od odpowiedzialności wyrażając, również w trakcie prowadzonej kontroli tzw. czynny żal, co jest niemożliwe, gdy czynności służbowe rozpocznie organ ścigania. Zdaniem MS, przyjąć należy, iż celem instytucji czynnego żalu uregulowanej w art. 16 k.k.s. było uwolnienie od odpowiedzialności (karalności) tylko tych sprawców czynów zabronionych, którzy z własnej inicjatywy i z własnej woli, ujawnią nieprawidłowości zanim zrobi to uprawniony organ, bez względu na to, czy organem tym będzie organ ścigania czy też inny organ, uprawniony jednak do jej dokonywania. Z tych też powodów należało, zdaniem MS, usunąć wspomniane ograniczenie.
  • Ministerstwo ponadto proponuje skreślenie warunku niedostarczenia podstaw do wszczęcia postępowania. Oznacza to, iż czynny żal nie będzie możliwy również w sytuacji gdy czynności nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania o czyn zabroniony. 
  • MS proponuje w sposób radykalny zaostrzyć sankcje podatkowe. M.in. nastąpić ma podwyższenie najniższej liczby stawek dziennych kary grzywny wymierzanej za przestępstwo skarbowe z 10 do 20. Proponuje się podwyższenie wysokości kar nadzwyczajnie obostrzonych do 15 lat kary pozbawienia wolności. Obecnie kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 10 lat, zdaniem projektodawcy, zagrożenie to jest niewystarczające, aby powstrzymać niektórych sprawców przed targnięciem się na mienie Skarbu Państwa. Nastąpi też podwyższenie wysokości kary łącznej pozbawienia wolności do 20 lat.
  • Proponuje się aby sąd mógł zobowiązać podmiot odpowiedzialny posiłkowo do zwrotu także równowartości osiągniętej przez niego korzyści majątkowej.
  • Planuje się usuniecie powiązania przedawnienia karalności przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej z przedawnieniem tej należności. 
  • Proponowane są zmiany w zakresie metody ustalania początkowego terminu rozpoczęcia biegu przedawnienia – proponuje się wprowadzić jeden (10 letni) termin, o jaki okres przedawnienia ulega przedłużeniu, gdy w określonym okresie wszczęto postępowanie. Co więcej, nie będzie to musiało być jako obecnie koniecznie postępowanie przeciwko sprawcy (lecz samo postępowanie). • Proponuje się obniżenie dolnej granicy kary grzywny za wykroczenia skarbowe, z obecnej jednej dziesiątej do jednej dwudziestej wysokości minimalnego wynagrodzenia. 
  • Proponuje się podniesienie wysokości górnej granicy kary grzywny orzekanej w postępowaniu mandatowym do pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. 
  • W projekcie znajdziemy też rozszerzenie katalogu przypadków w których sąd może orzec środek karny zakazu prowadzenia określonej działalności. 
  • Proponuje się liczne zmiany związane z przepadkiem przedmiotów związanych z przestępstwem skarbowym. Przykładowo, proponuje się aby przepadkowi podlegały środki przewozowe, które zostały „przysposobione do popełnienia czynu zabronionego”, niekoniecznie w sposób „specjalny”, przy jednoczesnym dookreśleniu, że ograniczenie orzekania przepadku nie dotyczy tych sytuacji, gdy dochodzi do ukrycia przedmiotu w miejscach nieprzeznaczonych do przewozu osób lub rzeczy. 
  • W projekcie znajduje się też propozycja wydłużenia okresu przedawnienia karalności wykroczeń skarbowych z jednego roku obecnie do 2 lat.  
  • Modyfikuje się również definicje przestępstwa skarbowego skierowanego przeciwko istotnym interesom finansowym państwa polskiego, przestępstw o małej, dużej i wielkiej wartości. Zgodnie z propozycją, mała wartość jest to wartość, która nie przekracza stukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, z kolei duża wartość jest to wartość która przekracza trzystukrotną wysokość tego wynagrodzenia. Wielką wartością jest zaś wartość, która przekracza pięćsetkrotną wysokość tego wynagrodzenia. 
  • Uporczywe niepłacenie podatku będzie mogło być kwalifikowane zarówno jako wykroczenie jak i przestępstwo podatkowe. MS argumentuje, iż ta propozycja wpisuje się w mechanizm walki z oszustwami podatkowymi, w szczególności w zakresie wyłudzenia podatku VAT. Zaostrzenie penalizacji uzasadnione jest także potrzebą uświadomienia naganności zachowania godzącego w podstawy funkcjonowania państwa, realizującego swoje cele i obowiązki. Dokonanie w art. 57 k.k.s. rozwarstwienia na przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe spowodowane jest więc przede wszystkim tym, że kwoty niepłaconych podatków sięgają setek tysięcy, a nawet milionów złotych, co powinno, zdaniem MS, znaleźć odzwierciedlenie w kwalifikacji. Penalizacją, jako przestępstwo skarbowe objęta zostałaby sfera zachowań polegających na uporczywym niewywiązywaniu się z obowiązków podatkowych w dość znacznej wysokości, bo powyżej pięćdziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, co upoważnia do zastosowania odpowiednio surowej sankcji. 
  • MS planuje wprowadzenie karalności czynu polegającego na podejmowaniu czynności zmierzających do produkcji lub magazynowania wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym, lub podejmowania czynności mających stworzyć ku temu warunki, w szczególności w tymże porozumienie z innymi osobami, uzyskiwanie srodków lub planowanie przestępstwa (zagorzenie do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności, albo obie łącznie).
  • Wprowadza się karalność zachowania, polegającego na nieprzechowywaniu księgi po zakończeniu działalności gospodarczej (zgodnie z art. 80 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej). 
  • Z drugiej zaś strony proponuje się obniżenie sankcji za przypadki niezgłoszenia naczelnikowi urzędu celnego o organizowaniu drobnych loterii fantowych np. w szkołach, szpitalach czy kościołach z przeznaczeniem na cele społeczno-użyteczne, charytatywne albo loterii promocyjnych lub audiotekstowych, gdzie wartość nagród jest niska, a skala przedsięwzięcia niewielka (charakter regionalny). W takim przypadku, gdy nadwyżka z loterii fantowej, gry bingo, loterii promocyjnej lub loterii audioteleksowej, będzie przeznaczona na cel społecznie użyteczny, to chociaż sprawca ową grę hazardową urządzi w sposób sprzeczny z przepisami ustawy lub warunkom zezwolenia, będzie odpowiadał tylko za wykroczenie.  
  • Projekt wprowadza instytucję wyzbycia się prawa własności. Proponowane w projekcie reguluje, zakładają zrzeczenie się przez sprawcę wykroczenia skarbowego zatrzymanych rzeczy stanowiących przedmiot czynu zabronionego, które nie odpowiadają warunkom dopuszczenia do obrotu. Następuje to w formie oświadczenia sprawcy wykroczenia skarbowego będącego właścicielem rzeczy. Proponuje się, również aby własność rzeczy przechodziła na rzecz Skarbu Państwa z chwilą podpisania stosownego oświadczenia, co potwierdza materialno-prawny charakter instytucji oddziałującej jednak w sferze procesowej.

Link do procesu legislacyjnego.

Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *