Aktualności: Nowelizacja ustawy o VAT w zakresie towarowych transakcji unijnych

Opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy, który przewiduje przede wszystkim dostosowanie ich do regulacji unijnych w odniesieniu do transakcji wewnątrzwspólnotowych. Celem zmian jest usprawnienie, ujednolicenie i uszczelnienie aktualnego systemu podatku VAT we Wspólnocie w obszarach: magazynów typu call-off stock w handlu transgranicznym, transakcji łańcuchowych oraz dostaw wewnątrzwspólnotowych w zakresie przesłanek materialnych uprawniających do zastosowania stawki 0%. Regulacje w tym obszarze są odmienne w różnych krajach członkowskich, co powoduje liczne wątpliwości interpretacyjne i stanowi utrudnienie we wspólnotowym rynku. Często podatnicy sprzedający towary w innych krajach UE zmuszeni są do dokonywania rejestracji dla potrzeb VAT w tych krajach jedynie w celu uniknięcia sporów z organami podatkowymi. Przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2020r. Dodatkowo projekt ustawy realizuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie C-307/16 Stanisław Pieńkowski.

Magazyny

W polskich przepisach pojawi się termin magazyn „call-off stock”. Polska ustawa o VAT przyjęła co prawda zasadniczo model magazynu call-off stock, jednak obecnie funkcjonuje on pod nazwą magazynu konsygnacyjnego. Cechą charakterystyczną magazynu konsygnacyjnego jest to, że towary w nim składowane nie są przeznaczone dla znanego nabywcy. Natomiast magazyn call-off stock wyróżnia się tym, że towary są przeznaczone dla z góry określonego „odbiorcy”. Procedowana zmiana ustawy ma na celu wprowadzenie porządku terminologicznego w tym obszarze.

Zastosowanie tej procedury będzie już możliwe dla celów handlowych (towary nie będą już musiały być przeznaczane jedynie do działalności produkcyjnej czy usługowej).

Jeżeli zostaną spełnione kumulatywnie określone w ustawie warunki, zgodnie z projektowanym art. 13b ustawy o VAT przemieszczenie towarów w procedurze magazynu typu call-off stock uznawać się będzie za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, u nabywcy, w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel na nabywcę, o ile przeniesienie to nastąpi w terminie 12 miesięcy od dnia przybycia towarów do magazynu w procedurze magazynu typu call-off stock.

Jednakże, zgodnie z dodanym art. 13a ust. 2 ustawy o VAT, aby procedura magazynu typu call-off stock mogła mieć miejsce, muszą zostać spełnione poniższe warunki:

• 1. towary są wysyłane lub transportowane przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, na terytorium kraju w celu ich dostawy na późniejszym etapie i po ich przybyciu innemu podatnikowi, uprawnionemu do nabycia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, zwanemu dalej „nabywcą”, zgodnie z zawartym wcześniej porozumieniem między tymi podatnikami;
• 2. podatnik podatku od wartości dodanej wysyłający lub transportujący towary nie ma siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;
• 3. nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, a zarówno jego nazwa lub imię i nazwisko, jak i numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL, o którym mowa w art. 97 ust. 10, są znane podatnikowi podatku od wartości dodanej wysyłającemu lub transportującemu towary, w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu;
• 4. podatnik podatku od wartości dodanej rejestruje przemieszczenie towarów w specjalnie do tego celu prowadzonej ewidencji oraz podaje w informacji odpowiadającej informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1a, numer identyfikacji podatkowej, o którym mowa w pkt 3.

Istotą magazynu typu call-off stock jest to, że odnosi się do sytuacji, w której nabywca jest znany dostawcy w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów. Pomimo tego ustawodawca dopuści możliwość zastąpienia nabywcy przez innego podatnika (dodany art. 13c ustawy o VAT). Chodzi tu o taką sytuację, w której w trakcie 12 miesięcy od wprowadzenia towarów do magazynu nabywca zostaje zastąpiony przez innego podatnika (w miejsce dotychczasowego nabywcy, czyli podatnika na rzecz którego towary zostały pierwotnie przemieszczone i na rzecz którego miała być dokonana dostawa, „wstępuje” inny podatnik, i to na jego rzecz ma być dokonana dostawa).

Transakcje łańcuchowe

Transakcje te charakteryzują się tym, że w dostawie towaru biorą udział co najmniej trzy podmioty, towar jest transportowany lub wysyłany od pierwszego do ostatniego w kolejności nabywcy, a transakcję ruchomą (transport lub wysyłka) należy przyporządkować jednej dostawie. Pozostałe są transakcjami nieruchomymi. Przyporządkowanie transportu towarów ma istotne znaczenie, gdyż od tego zależy miejsce świadczenia dla każdej z dostaw w łańcuchu i skutki podatkowe dla podmiotów dokonujących dostaw.

Zgodnie z dodanym art. 22 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane wyłącznie do dostawy dokonanej do podmiotu pośredniczącego. Dla celów stosowania tego przepisu wprowadzono wyjaśnienie pojęcia podmiotu pośredniczącego.

Zgodnie z dodanym art. 22 ust. 2c ustawy o VAT przez podmiot pośredniczący rozumie się dostawcę towarów innego niż pierwszy w kolejności dostawca, który wysyła lub transportuje towar samodzielnie albo za pośrednictwem osoby trzeciej działającej na jego rzecz. Podmiot pośredniczący odgrywa kluczową rolę w transakcji łańcuchowej, ponieważ to do niego – co do zasady – będzie przypisany transport lub wysyłka towarów w ramach tego typu transakcji.

Przepis dodanego art. 22 ust. 2a ustawy o VAT wprowadza domniemanie, że jeżeli towar jest wydawany przez pierwszy podmiot ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany z jednego państwa członkowskiego do drugiego państwa członkowskiego, to transakcją ruchomą będzie transakcja dostawy dokonanej na rzecz podmiotu pośredniczącego.

WDT

Warunkiem zastosowania stawki 0 % VAT przez dostawców dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów będzie z dniem 1 stycznia 2020 r. złożenie prawidłowej informacji podsumowującej (dodany art. 100 ust. 1a ustawy o VAT). Obecne polskie przepisy nadkładają na dostawcę obowiązek składania informacji podsumowującej VAT-UE, jednakże również w tym przypadku jest to formalna, a nie materialna przesłanka do zastosowania stawki 0%. Dyrektywa 2018/1910 wprowadza obowiązek złożenia prawidłowej informacji podsumowującej jako przesłanki materialnej do zastosowania zwolnienia (stawki 0%). Projektowane przepisy, implementujące dyrektywę 2018/1910, w dodanym ust. 1a w art. 42 ustawy o VAT wprowadzają warunek złożenia przez dostawcę prawidłowej informacji podsumowującej, którego niespełnienie będzie skutkować brakiem możliwości zastosowania stawki 0%. Jak argumentuje MF, dane zawarte w informacji podsumowującej VAT-UE dostawcy odgrywają zasadniczą rolę w walce z oszustwami podatkowymi na terenie Unii Europejskiej, gdyż dają możliwość porównania ich z danymi zadeklarowanymi przez nabywcę. Dlatego też zadeklarowanie prawidłowych danych jest szczególnie istotne.

Zwrot podatku podróżnym

Dodatkowo, konieczne jest dostosowanie przepisów do wyroku Trybunału UE z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie C-307/16 Stanisław Pieńkowski. Zgodnie bowiem z obecnie obowiązującym przepisem ustawy o VAT w zakresie systemu zwrotu podatku podróżnym (art. 127 ust. 6 ustawy o VAT) sprzedawcy mogą dokonywać zwrotu podatku podróżnym, od towarów nabytych u tego sprzedawcy, pod warunkiem że ich obroty za poprzedni rok podatkowy wyniosły powyżej 400.000 zł. TSUE zaś orzekł, że art. 131, art. 146 ust. 1 lit. b) oraz art. 147 i art. 273 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że przepisy te stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, wedle których w ramach dostaw na eksport towarów przewożonych w bagażu osobistym podróżnych, sprzedawca będący podatnikiem powinien osiągnąć minimalny pułap obrotów za poprzedni rok podatkowy lub zawrzeć umowę z podmiotem uprawnionym do zwrotu podatku od wartości dodanej podróżnym, jeżeli sam brak poszanowania tych warunków skutkuje ostatecznym pozbawieniem prawa do zwolnienia tej dostawy z podatku. TSUE podkreślił, że przepisy art. 146 ust. 1 lit. b) oraz art. 147 dyrektywy VAT nie przewidują warunku, zgodnie z którym podatnik powinien osiągnąć minimalny pułap obrotów za poprzedni rok podatkowy lub, w przypadku braku spełnienia tego warunku, zawrzeć umowę z podmiotem uprawnionym do zwrotu VAT podróżnym, aby możliwe było zastosowanie zwolnienia w eksporcie przewidzianego w art. 146 ust. 1 lit. b).

Link do projektu

Jeżeli ten problem Państwa dotyczy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią. Przesyłając wypełniony formularz akceptują Państwo naszą Politykę Prywatności.